We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-04-21 No. 5&nbsp; Inhoud: Het Wilhelmus; culturele zaken, lezingen en voordrachten door R. Levison, W. Lenz en J. Wolf, lokatie barak 22 oude eetzaal van de ‘S’.; godsdienstoefening, voor hervormde Joden door de heer J.H. Wuestenink uit Hooghalen; vroegmis voor katholieke Joden; verkiezing hoofd Afdeling I (administratie en werkverdeling), D. Barmes en L. Haagman, stembureau wordt gevormd door H. Ottenstein, S. de Vries en de heer S. Polak; radio grote zaal; medische dienst, polikliniek, spreekuur S. van Zuiden, barak 81; inleveren was; badhuis, openingstijden; sport, handbal en voetbal, aanmelden bij J. Barend; oorlogsoverzicht; monument te Hooghalen, bijdrage kampbevolking voor de oprichting ervan.

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-04-21 No. 5&nbsp; Inhoud: Het Wilhelmus; culturele zaken, lezingen en voordrachten door R. Levison, W. Lenz en J. Wolf, lokatie barak 22 oude eetzaal van de ‘S’.; godsdienstoefening, voor hervormde Joden door de heer J.H. Wuestenink uit Hooghalen; vroegmis voor katholieke Joden; verkiezing hoofd Afdeling I (administratie en werkverdeling), D. Barmes en L. Haagman, stembureau wordt gevormd door H. Ottenstein, S. de Vries en de heer S. Polak; radio grote zaal; medische dienst, polikliniek, spreekuur S. van Zuiden, barak 81; inleveren was; badhuis, openingstijden; sport, handbal en voetbal, aanmelden bij J. Barend; oorlogsoverzicht; monument te Hooghalen, bijdrage kampbevolking voor de oprichting ervan.

De Westerborker nummer 5 van 21 april 1945

Van: Aus der Fünten&nbsp; Aan: Abrahams, J.M.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-09-01&nbsp; Onderwerp: terugkeer van J.S. de Vries naar haar voormalige woonplaats. Mogelijk was Aus der FÂünten niet op de hoogte van het feit dat Jeanette zich toen al in kamp Westerbork bevond.&nbsp;

Van: Aus der Fünten&nbsp; Aan: Abrahams, J.M.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-09-01&nbsp; Onderwerp: terugkeer van J.S. de Vries naar haar voormalige woonplaats. Mogelijk was Aus der FÂünten niet op de hoogte van het feit dat Jeanette zich toen al in kamp Westerbork bevond.&nbsp;

Brief van Aus der Fünten aan J. M. Abrahams

Mededeling Mededeling van de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente Haarlem Datum: 1950-07-10 Onderwerp: er is op 22 juni schriftelijk aangifte gedaan van het overlijden van A.B. de Vries, overleden 15-12-1942 te Auschwitz. Op 23 september 1950 zal een overlijdensakte worden opgemaakt.

Mededeling Mededeling van de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente Haarlem Datum: 1950-07-10 Onderwerp: er is op 22 juni schriftelijk aangifte gedaan van het overlijden van A.B. de Vries, overleden 15-12-1942 te Auschwitz. Op 23 september 1950 zal een overlijdensakte worden opgemaakt.

Mededeling van de ambtenaar van de Burgerlijke stand Haarlem aan J.W. Adelaar

Verklaring van J.U. Abrahams&nbsp; Hij verklaart dat de meubelen welke zich in het perceel Z.W. Singel 69 te Leiden bevinden, welke kamer was bewoond door een Jodin J. (Cahen) Beurze-de Vries zijn eigendom zijn.&nbsp; Datum: 1942-08-24&nbsp; Plaats: Leiden De deportatie naar kamp Westerbork van Jeannette vond op 4 augustus plaats.

Verklaring van J.U. Abrahams&nbsp; Hij verklaart dat de meubelen welke zich in het perceel Z.W. Singel 69 te Leiden bevinden, welke kamer was bewoond door een Jodin J. (Cahen) Beurze-de Vries zijn eigendom zijn.&nbsp; Datum: 1942-08-24&nbsp; Plaats: Leiden De deportatie naar kamp Westerbork van Jeannette vond op 4 augustus plaats.

Verklaring van J. U. Abrahams over zijn bezittingen in een pand te Leiden

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft E. Adelaar-de Vries Datum: 1943-02-15

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft E. Adelaar-de Vries Datum: 1943-02-15

Adreswijziging van geëvacueerden

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft J.W. Adelaar Datum: 1943-03-08

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft J.W. Adelaar Datum: 1943-03-08

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft J.W. Adelaar Datum: 1943-02-15

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft J.W. Adelaar Datum: 1943-02-15

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft E. Adelaar-de Vries Datum: 1943-03-08

Opgave adreswijziging van geëvacueerden Betreft E. Adelaar-de Vries Datum: 1943-03-08

Woonoord Schattenberg