In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Asscher, William Oproep om bij de Afdeling Bevolking te verschijnen Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-05-24

Van: Asscher, William Oproep om bij de Afdeling Bevolking te verschijnen Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-05-24

Oproep voor William Asscher om te verschijnen bij de Afdeling Bevolking in barak 80

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, Greet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-05 Onderwerp: omstandigheden; felicitatie met verjaardag. De schrijfster weet ondertussen al aardig de weg te vinden in het centrum van Amsterdam.

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, Greet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-05 Onderwerp: omstandigheden; felicitatie met verjaardag. De schrijfster weet ondertussen al aardig de weg te vinden in het centrum van Amsterdam.

Brief van Martha Bertenthal aan Greet Kokje vanuit Amsterdam

Van: Militair Gezag (Westerbork) Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948 Blanco toegangsbewijs voor een bezoeker van het Interneringskamp.

Van: Militair Gezag (Westerbork) Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948 Blanco toegangsbewijs voor een bezoeker van het Interneringskamp.

Toegangsbewijs (blanco) voor een bezoek aan het Interneringskamp Westerbork

Van: het Bemiddelingsbureau Schadevergoeding Slachtoffers Nazi Regiem Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1964 Onderwerp: schadevergoeding voor nabestaanden.

Van: het Bemiddelingsbureau Schadevergoeding Slachtoffers Nazi Regiem Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1964 Onderwerp: schadevergoeding voor nabestaanden.

Brief van het Bemiddelingsbureau Schadevergoeding Slachtoffers Nazi Regiem

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Madij Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-04 Onderwerp: omstandigheden, voedsel, sturen van pakketten

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Madij Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-04 Onderwerp: omstandigheden, voedsel, sturen van pakketten

Brief van Morris Zomerplaag aan Mady vanuit kamp Westerbork

Oproep voor Emilie Manassen-Zuikerberg in Theresienstadt om zich, in verband met haar indeling bij een transport naar Zwitserland op 5 februari 1945, de voorafgaande dag om uiterlijk 23.00 uur met bagage (handbagage en een koffer) op de verzamelplaats aan de Langestraat 3 te melden.

Oproep voor Emilie Manassen-Zuikerberg in Theresienstadt om zich, in verband met haar indeling bij een transport naar Zwitserland op 5 februari 1945, de voorafgaande dag om uiterlijk 23.00 uur met bagage (handbagage en een koffer) op de verzamelplaats aan de Langestraat 3 te melden.

Oproep voor Emilie Manassen-Zuikerberg betreffende transport naar Zwitserland

Schade formulier (in tweevoud met toelichting) Duits formulier voor schadevergoeding ten behoeven van oorlogsslachtoffers. Datum: 1953-09-18

Schade formulier (in tweevoud met toelichting) Duits formulier voor schadevergoeding ten behoeven van oorlogsslachtoffers. Datum: 1953-09-18

Formulier schadevergoeding ten behoeve van oorlogsslachtoffers

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942 Onderwerp: adressen in Den Haag/Scheveningen en Rijswijk waar informatie opgevraagd kan worden voor personen die een oproep hebben gekregen voor tewerkstelling in Duitsland.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942 Onderwerp: adressen in Den Haag/Scheveningen en Rijswijk waar informatie opgevraagd kan worden voor personen die een oproep hebben gekregen voor tewerkstelling in Duitsland.

Instructie voor personen die een oproep hebben gekregen voor tewerkstelling in Duitsland voor het verkrijgen van informatie

Van: Lierens, D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-24 Onderwerp: B. ernstig ziek, ziekenhuis Westerbork.&nbsp;

Van: Lierens, D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-24 Onderwerp: B. ernstig ziek, ziekenhuis Westerbork.&nbsp;

Briefkaart van D. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Van: Jüdische Selbstverwaltung Theresienstadt Aan: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Doorlaatbewijs Maschinentischlerei van 15-3-1945 tot en met 1-6-1945.

Van: Jüdische Selbstverwaltung Theresienstadt Aan: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Doorlaatbewijs Maschinentischlerei van 15-3-1945 tot en met 1-6-1945.

Ausweis van Josef Magnus voor het verrichten van werk in Theresienstadt

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Contact

Van: de Gemeente Groningen Aan: het hoofd van Buitengewone School A Plaats: Groningen Datum: 1941-03-20 Onderwerp: ontslag uit het onderwijs van de Joden J. Godfried en J. Wijnberg.

Van: de Gemeente Groningen Aan: het hoofd van Buitengewone School A Plaats: Groningen Datum: 1941-03-20 Onderwerp: ontslag uit het onderwijs van de Joden J. Godfried en J. Wijnberg.

Brief van de Gemeente Groningen aan het hoofd van de Buitengewone School A

Foto van het huwelijk van Michiel Levi Roos en zijn vrouw Henriette Gosschalk Plaats: Hardenberg Datum: 1927-07-13

Foto van het huwelijk van Michiel Levi Roos en zijn vrouw Henriette Gosschalk Plaats: Hardenberg Datum: 1927-07-13

Foto van het huwelijk van Michiel Levi Roos en zijn vrouw Henriette Gosschalk

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer-Koob, M. en mevrouw Espinosa-Fuldauer, L.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-18 Onderwerp: toegestuurd doorslagen van brieven die aan de Rijksinspectie en de heer Fuldauer zijn gestuurd.

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer-Koob, M. en mevrouw Espinosa-Fuldauer, L.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-18 Onderwerp: toegestuurd doorslagen van brieven die aan de Rijksinspectie en de heer Fuldauer zijn gestuurd.

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan mevrouw M. Fuldauer-Koob en mevrouw L.J. Espinosa-Fuldauer vanuit Amsterdam

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer-Koob, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-10 Onderwerp: &nbsp;doorslag van schrijven aan de Rijksinspectie; er is gevraagd om foto's gezicht en profiel van Henri en mevrouw Fuldauer en haar echtgenoot (ouders van Henri).

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer-Koob, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-10 Onderwerp: &nbsp;doorslag van schrijven aan de Rijksinspectie; er is gevraagd om foto's gezicht en profiel van Henri en mevrouw Fuldauer en haar echtgenoot (ouders van Henri).

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan M. Fuldauer-Koob vanuit Amsterdam

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: alle afstammingspapieren heeft Henri ontvangen; het wachten is nog op de dooppapieren van zijn overgrootouders uit Luxemburg.

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: alle afstammingspapieren heeft Henri ontvangen; het wachten is nog op de dooppapieren van zijn overgrootouders uit Luxemburg.

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan Henri Fuldauer vanuit Amsterdam

Van: Mr. van Proosdij, A.C. G. Aan: Fuldauer-Koob, M. en mevrouw Espinosa-Fuldauer, L.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: doorslag van schrijven aan Henri Fuldauer.

Van: Mr. van Proosdij, A.C. G. Aan: Fuldauer-Koob, M. en mevrouw Espinosa-Fuldauer, L.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: doorslag van schrijven aan Henri Fuldauer.

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan M. Fuldauer-Koob, M. en L.J. Espinosa-Fuldauer vanuit Amsterdam

Van: Lierens D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-03 Onderwerp: levensmiddelen niet ontvangen, wel wasgoed en een brief.

Van: Lierens D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-03 Onderwerp: levensmiddelen niet ontvangen, wel wasgoed en een brief.

Briefkaart van David Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: betreffende Henri Fuldauer, die in kamp Westerbork zit; doopbewijs ontvangen; advocaat is verder bezig met de Burgerlijke Stand in Luxemburg. Het gaat niet zo vlot.&nbsp;

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: betreffende Henri Fuldauer, die in kamp Westerbork zit; doopbewijs ontvangen; advocaat is verder bezig met de Burgerlijke Stand in Luxemburg. Het gaat niet zo vlot.&nbsp;

Lagerbefehl No. 30 Datum: 1943-05-10 Woningverdeling; gebruik van dienstrijwielen in het kampbedrijf

Lagerbefehl No. 30 Datum: 1943-05-10 Woningverdeling; gebruik van dienstrijwielen in het kampbedrijf

Lagerbefehl No. 30

Van: Alice Aan: lieve vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-31 Onderwerp: vandaag getrouwd, beschrijving van de huwelijksdag, toespraak ambtenaar Burgerlijke Stand, cadeaus en diner.

Van: Alice Aan: lieve vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-31 Onderwerp: vandaag getrouwd, beschrijving van de huwelijksdag, toespraak ambtenaar Burgerlijke Stand, cadeaus en diner.

Brief van Alice aan lieve vrienden vanuit kamp Westerbork

Van: Fischer, Edmund (oom) en Margot, tante Aan: Mindeno, Heinz, Lager Westerbork, barak 43 Plaats: Berlijn Datum: 1943-03-26 Onderwerp: gelukwensen in verband met zijn huwelijk….; afschrift geboortebewijs….

Van: Fischer, Edmund (oom) en Margot, tante Aan: Mindeno, Heinz, Lager Westerbork, barak 43 Plaats: Berlijn Datum: 1943-03-26 Onderwerp: gelukwensen in verband met zijn huwelijk….; afschrift geboortebewijs….

Pulsen van bezittingen