In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 25

Barak 35

Barak 27

Barak 34

Barak 33

Centrale Keuken

Commandantswoning

Barak 42

Barak 28

Barak 41

Barak 40

Barak 29

Barak 39

Barak 38

Barak 37

Barak 36

Strafbarakken

Casino kamp Westerbork

Barak 98

Wachttorens kamp Westerbork

Barak 97

Barak 30

Bagagebarakken kamp Westerbork

Barak 96

Barak 31

Gracht kamp Westerbork

Barak 95

Barak 32

Barak 23

Barak 24

Barak 22

Barak 14

Prikkeldraad kamp Westerbork

Barak 94

Barak 15

Kommandantur

Barak 16

Barak 93

Beplanting kamp Westerbork

Latrines kamp Westerbork

Barak 102

Barak 17

Barak 101

Barak 18

Heidelager

Barak 100

Barak 99

Wegennet kamp Westerbork

Eerste ingang kamp Westerbork

Barak 19

Barak 43

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Barak 106

Mannenbarakken kamp Westerbork

Barak 105

Ziekenhuisbarakken

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Barak 104

Barak 103

Barak 51

Barak 20

Transportbarakken kamp Westerbork

Dienstwoningen kamp Westerbork

Barak 21

Waterzuivering kamp Westerbork

SD-bunker

Broeikas kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Barak 13

Speelplaatsen kamp Westerbork

Monumenten in kamp Westerbork

Fransche barakken kamp Westerbork

NSB-begraafplaats

Barak 2

Schietbanen kamp Westerbork

Barak 10

Barak 9

Woonoord Schattenberg

Barak 8

Boulevard des Misères

Barak 7

Militair Kamp Westerbork

Barak 6

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Barak 5

Quarantaine-afdeling kamp Westerbork

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 4

Spoorlijn kamp Westerbork

Barak 50

Barak 49

Doorgangskamp Westerbork

Barak 3

Barak 12

Barak 11

Barak 52

Barak 54

Barak 48

Barak 53

Van: Freeman' K. (Save the Children Fund) Aan: van Bergen-Diamant, N. Plaats: Watford Datum: 1946-10-15 Onderwerp: bedankt voor de persoonlijke brief; het was een plezier de kinderen uit Nederland op te vangen….

Van: Freeman' K. (Save the Children Fund) Aan: van Bergen-Diamant, N. Plaats: Watford Datum: 1946-10-15 Onderwerp: bedankt voor de persoonlijke brief; het was een plezier de kinderen uit Nederland op te vangen….

Brief van K. Freeman van Save the Children Fund aan Nora van Bergen-Diamant vanuit Engeland