In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Hof, v.d., Gebr.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Van: Hof, v.d., Gebr.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Brief van de gebroeders v.d. Hof aan Staatsbosbeheer

Van: Burgemeester en Wethouders Westerbork Aan: directeur van Staatsbosbeheer Plaats: Westerbork Datum: 1950-09-22 Onderwerp: Hinderwet, verzoek van het Ministerie van Oorlog tot oprichting van schiet-, mortier- en handgranaatbanen. De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Van: Burgemeester en Wethouders Westerbork Aan: directeur van Staatsbosbeheer Plaats: Westerbork Datum: 1950-09-22 Onderwerp: Hinderwet, verzoek van het Ministerie van Oorlog tot oprichting van schiet-, mortier- en handgranaatbanen. De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Brief van B. en W. Westerbork aan de directeur van Staatsbosbeheer

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Kinderen werken op het land bij kamp Westerbork

Gedicht over Kamp Westerbork. Van: Serlui, Reina&nbsp; Datum: 1943-08-08&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp

Gedicht over Kamp Westerbork. Van: Serlui, Reina&nbsp; Datum: 1943-08-08&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp

Gedicht geschreven door Reina Serlui in kamp Westerbork

Bankschroef Gereedschap: Het betreft gereedschap van een klokken- en horlogemaker. De persoon was in kamp Westerbork gevangen.&nbsp; Wander Eleveld, was als niet Jood, als schilder, werkzaam in kamp Westerbork. Hij was geïnteresseerd in wat de horlogemaker deed. Toen deze persoon op transport moest, kreeg Wander de gereedschappen met de opmerking van de horlogemaker dat hij er toch niets meer aan had.&nbsp; &nbsp;

Bankschroef Gereedschap: Het betreft gereedschap van een klokken- en horlogemaker. De persoon was in kamp Westerbork gevangen.&nbsp; Wander Eleveld, was als niet Jood, als schilder, werkzaam in kamp Westerbork. Hij was geïnteresseerd in wat de horlogemaker deed. Toen deze persoon op transport moest, kreeg Wander de gereedschappen met de opmerking van de horlogemaker dat hij er toch niets meer aan had.&nbsp; &nbsp;

Gereedschap van een horlogemaker in kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: een vertrekkende trein op de aftakking van de spoorlijn tussen het kamp en Hooghalen.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: een vertrekkende trein op de aftakking van de spoorlijn tussen het kamp en Hooghalen.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Van: Magnus, Josef Aan: familie (Engeland) Datum: 1945 Plaats: Amsterdam Onderwerp: over families die het niet hebben overleefd (Roosen en Wolff), over het leeghalen van de woning door de bezetter, vele spullen in bewaring gegeven. Deze kunnen ze terugkrijgen als er weer een woning voor het gezin is. Tijdens hun verblijf in Theresienstadt zijn vele brieven geschreven, maar er kwam niets door. Het gezin Magnus is weer redelijk van de ontberingen in Theresienstadt hersteld en weer redelijk op gewicht. Geen reden meer om zorgen te maken.

Van: Magnus, Josef Aan: familie (Engeland) Datum: 1945 Plaats: Amsterdam Onderwerp: over families die het niet hebben overleefd (Roosen en Wolff), over het leeghalen van de woning door de bezetter, vele spullen in bewaring gegeven. Deze kunnen ze terugkrijgen als er weer een woning voor het gezin is. Tijdens hun verblijf in Theresienstadt zijn vele brieven geschreven, maar er kwam niets door. Het gezin Magnus is weer redelijk van de ontberingen in Theresienstadt hersteld en weer redelijk op gewicht. Geen reden meer om zorgen te maken.

Brief van Josef Magnus aan familie in Engeland vanuit Amsterdam

Gedeelte uit een interview met: Siesel (Wahrhaftig), Lotti over haar arrestatie, komst in kamp Westerbork en de manier waarop zijn met een aantal medekampgevangenen wist te ontsnappen tijdens het uitgaande transport van 3 maart 1944. Dit met hulp van mensen in- en buiten het kamp. Tijdens haar poging maakte ze gebruik van een armband van de Fliegende Kolonne/Joodse Raad of OD en een valse Ausweis om het kamp te mogen verlaten voor werkzaamheden buiten het kamp.

Gedeelte uit een interview met: Siesel (Wahrhaftig), Lotti over haar arrestatie, komst in kamp Westerbork en de manier waarop zijn met een aantal medekampgevangenen wist te ontsnappen tijdens het uitgaande transport van 3 maart 1944. Dit met hulp van mensen in- en buiten het kamp. Tijdens haar poging maakte ze gebruik van een armband van de Fliegende Kolonne/Joodse Raad of OD en een valse Ausweis om het kamp te mogen verlaten voor werkzaamheden buiten het kamp.

Interviewfragment met Lotti Siesel-Wahrhaftig over haar ontvluchting uit kamp Westerbork

Vrijstelling Van: Cohen, Jules Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-17 Zijn Palestina-vrijstelling is opgeheven.

Vrijstelling Van: Cohen, Jules Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-17 Zijn Palestina-vrijstelling is opgeheven.

Vrijstelling voor Jules Cohen

Deportatie naar kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie naar kamp Westerbork

Van: Matteman, Barend Aan: lieve kinderen Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09 Onderwerp: angst voor het feit of hij 's nachts van huis wordt gehaald; oude mensen halen ze weg, wat moeten ze daar mee?

Van: Matteman, Barend Aan: lieve kinderen Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09 Onderwerp: angst voor het feit of hij 's nachts van huis wordt gehaald; oude mensen halen ze weg, wat moeten ze daar mee?

Brief van Barend Matteman aan kinderen vanuit Amsterdam

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-04 Onderwerp: bezoek van Stella viel samen met de verjaardag van Werner. ‘Het verjaardagsfeestje is voorbij en was prachtig zoals lang niet meer’, met dank aan velen uit het kamp; over enkele weken kan Werner misschien nog naar Amsterdam.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-04 Onderwerp: bezoek van Stella viel samen met de verjaardag van Werner. ‘Het verjaardagsfeestje is voorbij en was prachtig zoals lang niet meer’, met dank aan velen uit het kamp; over enkele weken kan Werner misschien nog naar Amsterdam.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Ontspanning kamp Westerbork

Fotografie kamp Westerbork

Verklaring Ondergetekende A. de Haan verklaart dat Mej. Suzanna de Haan, geb. 13-7-1925, in het diamantbedrijf van de Fa. Asser de Haan werkzaam is, op het fabriek Asscher. Datum: 1943-05-08 Plaats: Amsterdam

Verklaring Ondergetekende A. de Haan verklaart dat Mej. Suzanna de Haan, geb. 13-7-1925, in het diamantbedrijf van de Fa. Asser de Haan werkzaam is, op het fabriek Asscher. Datum: 1943-05-08 Plaats: Amsterdam

Verklaring betreffende werkzaamheden Suzanna de Haan

Uitnodiging voor het bijwonen van de herdenkingsplechtigheid en de onthulling van een gedenkteken ter nagedachtenis van tien gevallen verzetsmannen.&nbsp; Plaats: Assen Datum: 1949-04-25

Uitnodiging voor het bijwonen van de herdenkingsplechtigheid en de onthulling van een gedenkteken ter nagedachtenis van tien gevallen verzetsmannen.&nbsp; Plaats: Assen Datum: 1949-04-25

Uitnodiging voor het bijwonen van de herdenkingsdienst en de onthulling van het verzetsgraf

Van: Visser, A. Aan: Visser, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08-10 Onderwerp: Transporten, omstandigheden in het kamp; transport naar Westerbork, doorgestuurde bekenden; kinderen (Asser Visser zit in barak 3a in kamp Westerbork)

Van: Visser, A. Aan: Visser, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08-10 Onderwerp: Transporten, omstandigheden in het kamp; transport naar Westerbork, doorgestuurde bekenden; kinderen (Asser Visser zit in barak 3a in kamp Westerbork)

Briefkaart van A. Visser aan E. Visser vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: over Stella en Werner; over het lezen van boeken, Werner is wel enkele weken met een boek bezig; er is vandaag weer een transport gegaan.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: over Stella en Werner; over het lezen van boeken, Werner is wel enkele weken met een boek bezig; er is vandaag weer een transport gegaan.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: Feldmann, J.&nbsp; Aan: Meerding, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1940-05-31&nbsp; Onderwerp: Situatie in kamp en bedankje voor verlenen van onderdak gedurende 10 - 27 mei 1940 in Leeuwarden. Na terugkomst in kamp Westerbork was het hard werken geblazen om alles weer in orde te krijgen. Op 10 mei 1940 werd een groot deel van de bevolking van het Centraal Vluchtelingenkamp per trein via Hooghalen geëvacueerd om de binnenvallende Duitse troepen voor te kunnen blijven. Evacuatie naar Engeland mislukte, omdat de brug over de IJssel bij Zwolle was opgeblazen en de trein dus niet meer verder kon. Een alternatieve vluchtroute via Harlingen mislukte ook, omdat de trein in Leeuwarden strandde. In Leeuwarden werden de vluchtelingen tijdelijk bij gastgezinnen ondergebracht. &nbsp;

Van: Feldmann, J.&nbsp; Aan: Meerding, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1940-05-31&nbsp; Onderwerp: Situatie in kamp en bedankje voor verlenen van onderdak gedurende 10 - 27 mei 1940 in Leeuwarden. Na terugkomst in kamp Westerbork was het hard werken geblazen om alles weer in orde te krijgen. Op 10 mei 1940 werd een groot deel van de bevolking van het Centraal Vluchtelingenkamp per trein via Hooghalen geëvacueerd om de binnenvallende Duitse troepen voor te kunnen blijven. Evacuatie naar Engeland mislukte, omdat de brug over de IJssel bij Zwolle was opgeblazen en de trein dus niet meer verder kon. Een alternatieve vluchtroute via Harlingen mislukte ook, omdat de trein in Leeuwarden strandde. In Leeuwarden werden de vluchtelingen tijdelijk bij gastgezinnen ondergebracht. &nbsp;

Brief van John Feldmann aan A. Meerding vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Jeugdorganisaties kamp Westerbork

Schülerkreis

Reisvergunning Formulier bestemd voor het verlenen van toestemming om door Nederland te reizen voor joodsche personen. Niet ingevuld.

Reisvergunning Formulier bestemd voor het verlenen van toestemming om door Nederland te reizen voor joodsche personen. Niet ingevuld.

Reisvergunning

Bewijs Kruimink-van Dam, Saartje, barak 72, is teruggesteld van het transport van morgen Datum: 1942-10-11 Plaats: Westerbork, kamp

Bewijs Kruimink-van Dam, Saartje, barak 72, is teruggesteld van het transport van morgen Datum: 1942-10-11 Plaats: Westerbork, kamp

Vrijstelling van transport voor Saartje Kruimink-van Dam

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Brief van H. Jacobs aan Alie en Hendrik vanuit het Joodse werkkamp Vledder

Verslag over het eerste boekjaar vanaf de oprichting tot en met 31 december 1940, met bijlage.&nbsp; Datum: 1941-02-21&nbsp;

Verslag over het eerste boekjaar vanaf de oprichting tot en met 31 december 1940, met bijlage.&nbsp; Datum: 1941-02-21&nbsp;

Verslag van het eerste boekjaar van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bonnen voor tabak

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: Bouw van de kas achter de woning van de kampcommandant.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: Bouw van de kas achter de woning van de kampcommandant.

Kamporganisatie kamp Westerbork

Dienstleiders

Van: Kroonenberg, Meijer en Johanna&nbsp; Aan: Kroonenberg, Jopie&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-07-27&nbsp; Onderwerp: bevestiging ontvangst pakket.

Van: Kroonenberg, Meijer en Johanna&nbsp; Aan: Kroonenberg, Jopie&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-07-27&nbsp; Onderwerp: bevestiging ontvangst pakket.

Briefkaart van Meijer en Johanna Kroonenberg-Blazer vanuit Theresienstadt

Kampleven Westerbork

Dienstreizen kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 44

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-09 Onderwerp: briefpost; verblijf in een barak, 80 personen in een zaal met een kachel in het midden, op turf gestookt; gezinnen hebben een eigen woning, twee tot drie kamers en een klein keukentje. Deze familiebarakken hebben centrale verwarming; kamp Westerbork is een dorp: school, ziekenhuis, polikliniek, postkantoor, een burgemeester, secretarie, politie, gevangenis, bibliotheek, brandweer, synagoge, kerkzalen voor katholiek en protestants gedoopte Joden, een kantine en concerten, ook nog een badhuis en een kapper…; er wordt gewerkt, een boerderij en tuinderij voor eigen gebruik, landarbeiders; talloze beroepen, een wasserij en een centrale keuken; Klaranlage, rioolgebouw; ketelhuis, schoorsteen stoom voor de centrale keuken en de verwarming in de barakken en het badhuis; ook de vrouwen werken gedeeltelijk; het is allemaal zo kunstmatig; vrije tijd, cursussen, onder andere een cursus over anatomie, vele artsen; 1200 bewoners; schaken en voetballen; orkest en een operette gehad; minder aangenaam, de beperkte bewegingsvrijheid en 2 maal per dag appel; moderne openluchtgevangenis; Joods leven, invloed rabbinaat.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-09 Onderwerp: briefpost; verblijf in een barak, 80 personen in een zaal met een kachel in het midden, op turf gestookt; gezinnen hebben een eigen woning, twee tot drie kamers en een klein keukentje. Deze familiebarakken hebben centrale verwarming; kamp Westerbork is een dorp: school, ziekenhuis, polikliniek, postkantoor, een burgemeester, secretarie, politie, gevangenis, bibliotheek, brandweer, synagoge, kerkzalen voor katholiek en protestants gedoopte Joden, een kantine en concerten, ook nog een badhuis en een kapper…; er wordt gewerkt, een boerderij en tuinderij voor eigen gebruik, landarbeiders; talloze beroepen, een wasserij en een centrale keuken; Klaranlage, rioolgebouw; ketelhuis, schoorsteen stoom voor de centrale keuken en de verwarming in de barakken en het badhuis; ook de vrouwen werken gedeeltelijk; het is allemaal zo kunstmatig; vrije tijd, cursussen, onder andere een cursus over anatomie, vele artsen; 1200 bewoners; schaken en voetballen; orkest en een operette gehad; minder aangenaam, de beperkte bewegingsvrijheid en 2 maal per dag appel; moderne openluchtgevangenis; Joods leven, invloed rabbinaat.

Rapportenboekje Openbaar Lager- en Uitgebreid Lager Onderwijs te Wijhe Rapportenboekje van Hertha Aussen Schooljaren: 1932-1933 klas 1; 1933-1934 klas 2; 1934 klas 3; 1935 klas 4; 1936 klas 5; 1937 klas 6; 1938 ULO 1; 1939-1940 ULO 2

Rapportenboekje Openbaar Lager- en Uitgebreid Lager Onderwijs te Wijhe Rapportenboekje van Hertha Aussen Schooljaren: 1932-1933 klas 1; 1933-1934 klas 2; 1934 klas 3; 1935 klas 4; 1936 klas 5; 1937 klas 6; 1938 ULO 1; 1939-1940 ULO 2

van Herta Aussen van de Lagere School en de ULO te Wijhe

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-07 Onderwerp: briefpost; verschillende typen barakken, verschillende omstandigheden qua verwarming en kachels. De grote barakken hebben maar twee kleine kachels per barakgedeelte; tot voor kort was er in de grote barakken ook geen licht, er is begonnen met de aanleg van kabels; over de pakketpost, over het kamp als modderpoel; Kurt Hirschfeld is getrouwd, de commandant geeft geen toestemming meer voor kinderhuwelijken.&nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-07 Onderwerp: briefpost; verschillende typen barakken, verschillende omstandigheden qua verwarming en kachels. De grote barakken hebben maar twee kleine kachels per barakgedeelte; tot voor kort was er in de grote barakken ook geen licht, er is begonnen met de aanleg van kabels; over de pakketpost, over het kamp als modderpoel; Kurt Hirschfeld is getrouwd, de commandant geeft geen toestemming meer voor kinderhuwelijken.&nbsp;

Barakken van het woonoord Schattenberg.&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Barakken van het woonoord Schattenberg.&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Foto van barakken in het woonoord Schattenberg

Bewaking kamp Westerbork

Binnenbewaking kamp Westerbork

Mededeling Datum: 1945-04-12 Dienstbereiche; kamporde; arbeidstijden

Mededeling Datum: 1945-04-12 Dienstbereiche; kamporde; arbeidstijden

Mededeling betreffende Dienstbereiche

Het doen van voorzieningen ten behoeve van het bouwen van keukens Electrische installatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:50&nbsp; Datum: 1955-08-03 Opmerking: op de bouwtekening worden onder andere de verschillende type keukenbarakken aangegeven, die zijn gekoppeld aan de woonbarakken in het woonoord.

Het doen van voorzieningen ten behoeve van het bouwen van keukens Electrische installatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:50&nbsp; Datum: 1955-08-03 Opmerking: op de bouwtekening worden onder andere de verschillende type keukenbarakken aangegeven, die zijn gekoppeld aan de woonbarakken in het woonoord.

Bouwtekening van elektriciteitsvoorziening voor de verschillende type keukenbarakken in het woonoord Schattenberg

De Westerborker Nieuws uit het Kamp Westerbork No. 26 Datum: 1945-06-01 Onderwerp: het bezit van vreemd geld (Duits); bezitters van foto's van transporten, barakken of van andere bijzonderheden worden verzocht deze voor enige dagen af te staan aan Aad van As, barak 33; vestigen in Arnhem is voorlopig niet mogelijk; postverkeer; inlichtingenbureau verzoekt de lijsten die ter inzage liggen niet mee te nemen; godsdienstoefeningen in de synagoge, barak 88; zionisme, bijeenkomst barak 41; ruilen; een jasje verloren; hoofdmagazijn; kledingmagazijn; reparaties; pakketten; voedselresten. Joden in Palestina en elders in de wereld.

De Westerborker Nieuws uit het Kamp Westerbork No. 26 Datum: 1945-06-01 Onderwerp: het bezit van vreemd geld (Duits); bezitters van foto's van transporten, barakken of van andere bijzonderheden worden verzocht deze voor enige dagen af te staan aan Aad van As, barak 33; vestigen in Arnhem is voorlopig niet mogelijk; postverkeer; inlichtingenbureau verzoekt de lijsten die ter inzage liggen niet mee te nemen; godsdienstoefeningen in de synagoge, barak 88; zionisme, bijeenkomst barak 41; ruilen; een jasje verloren; hoofdmagazijn; kledingmagazijn; reparaties; pakketten; voedselresten. Joden in Palestina en elders in de wereld.

Kampkrant/De Westerborker van i juni 1945 nummer 26

Van: Centralstelle für Jüdische Auswanderung, Amsterdam Aan: &nbsp;Gassmann, Heinrich Datum: 1942-07-15 Onderwerp: Heinrich moet zich melden op het Centraal Station te Amsterdam voor werkverruiming in Duitsland. Heinrich bevindt zich op dat moment al in kamp Westerbork. Hij wordt uiteindelijk vanuit kamp Westerbork toegevoegd aan het transport uit Amsterdam.

Van: Centralstelle für Jüdische Auswanderung, Amsterdam Aan: &nbsp;Gassmann, Heinrich Datum: 1942-07-15 Onderwerp: Heinrich moet zich melden op het Centraal Station te Amsterdam voor werkverruiming in Duitsland. Heinrich bevindt zich op dat moment al in kamp Westerbork. Hij wordt uiteindelijk vanuit kamp Westerbork toegevoegd aan het transport uit Amsterdam.

Oproep voor Heinrich Gassmann voor deportatie naar het Oosten

Mensen Kampgevangenen bij de deportatietrein Kamp Westerbork, 1943-1944

Mensen Kampgevangenen bij de deportatietrein Kamp Westerbork, 1943-1944

Kampgevangenen bij de deportatietrein

Van: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Datum: april 1945 Onderwerp: Slichtenarbeit (maschinen tischlerei).

Van: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Datum: april 1945 Onderwerp: Slichtenarbeit (maschinen tischlerei).

Document over werkzaamheden in Theresienstadt van Josef Magnus

Van: Hen, Treesje Aan: Gelderen, van, A., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: omstandigheden, plezier in het werk, opsturen van goederen

Van: Hen, Treesje Aan: Gelderen, van, A., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: omstandigheden, plezier in het werk, opsturen van goederen

Briefkaart van Treesje Hen vanuit kamp Westerbork

Van: (Kattenburg), Greet Aan: Rudi en Roel&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-06-21 Onderwerp: beschrijving situatie, brief van Annie Reens ontvangen. Haar moeder werkt in de schoonmaakdienst. Amsterdam Zuid- en Oost afgezet. Er zijn bijna geen Joden meer in de stad, behalve gemengd-gehuwden met kinderen. Er is veel onzekerheid, het kantoor van de Joodse Raad in Zuid is gesloten. De schrijfster heeft een koek gebakken en pakketten met voedsel gestuurd voor als Rob zijn verjaardag bij Zielke viert. De in de brief genoemde Bram, die kon blijven is de broer van Annie: Abraham Reens &nbsp;

Van: (Kattenburg), Greet Aan: Rudi en Roel&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-06-21 Onderwerp: beschrijving situatie, brief van Annie Reens ontvangen. Haar moeder werkt in de schoonmaakdienst. Amsterdam Zuid- en Oost afgezet. Er zijn bijna geen Joden meer in de stad, behalve gemengd-gehuwden met kinderen. Er is veel onzekerheid, het kantoor van de Joodse Raad in Zuid is gesloten. De schrijfster heeft een koek gebakken en pakketten met voedsel gestuurd voor als Rob zijn verjaardag bij Zielke viert. De in de brief genoemde Bram, die kon blijven is de broer van Annie: Abraham Reens &nbsp;

Brief van Greet aan Rudi en Roel in Aalsmeer vanuit Amsterdam

Van: M. Goldenberg Aan: Beste Magteld&nbsp; Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: Overlijden van schoonmoeder Wilhelmina te Amsterdam. Ze , omstandigheden; vraag om hulp bij plaatsing op Barneveldlijst.

Van: M. Goldenberg Aan: Beste Magteld&nbsp; Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: Overlijden van schoonmoeder Wilhelmina te Amsterdam. Ze , omstandigheden; vraag om hulp bij plaatsing op Barneveldlijst.

Brief

1943

Maart 1943

Van: Vecht, C. Aan: Blaauw Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-08 Onderwerp: beschrijving situatie in kamp Westerbork. Hij vergist zich mogelijk met het adres en verwart kamp Westerbork met het Joodse werkkamp de Wit(t)e Peal. Mogelijk is hij hier voor zijn komst naar kamp Westerbork geweest.

Van: Vecht, C. Aan: Blaauw Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-08 Onderwerp: beschrijving situatie in kamp Westerbork. Hij vergist zich mogelijk met het adres en verwart kamp Westerbork met het Joodse werkkamp de Wit(t)e Peal. Mogelijk is hij hier voor zijn komst naar kamp Westerbork geweest.

Brief van Charles Vecht aan den heer Blauw vanuit kamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan:&nbsp;Bewakingsdetachement, Braker Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-18 Onderwerp: verklaring dat twee schrijfmachines ongeoorloofd zijn meegenomen en op bevel van Buijvoets weer zijn teruggebracht, maar in defecte toestand.&nbsp;

Van: Buijvoets, J.G. Aan:&nbsp;Bewakingsdetachement, Braker Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-18 Onderwerp: verklaring dat twee schrijfmachines ongeoorloofd zijn meegenomen en op bevel van Buijvoets weer zijn teruggebracht, maar in defecte toestand.&nbsp;

Verklaring van J. G. Buijvoets aan het Bewakingsdetachement (Braker)

Theater kamp Westerbork

Gruppe Bühne

Van: Praag, van, Alice Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: dagelijkse gang van zaken, rapporten

Van: Praag, van, Alice Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: dagelijkse gang van zaken, rapporten

Brief van Alice van Praag vanuit kamp Westerbork

Badkaart van Gosschalk, J.H. Badtijden dinsdag of donderdag van 10.00 - 11.00 uur Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-27

Badkaart van Gosschalk, J.H. Badtijden dinsdag of donderdag van 10.00 - 11.00 uur Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-27

Badkaart van J.H. Gosschalk

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de en Stranders, Louis Aan: Gosschalk, familie Datum: 1942-12-10 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: dagelijks komen nieuwe slachtoffers het kamp binnen. Sinds de schrijfster er is, zijn er uit Den Haag enkele duizenden mensen binnengekomen. ‘Gisteren 130 uit de gevangenis uit Amersfoort’. Vandaag zijn er weer honderden Amsterdammers binnengekomen. Vannacht gaat er een groot transport weer weg'. Van Selly zijn een paar nieuwe kaplaarsjes gestolen. Er wordt in de barak veel gestolen: boter, jam, een nachtpon, een kruik en een drinkbeker is de schrijfster kwijtgeraakt. Louis heeft de hele week nachtdienst en moet hard werken. Toch onzeker over blijven. ‘We kunnen voor elk transport worden opgeroepen’. Ze kan wat de was betreft alleen maar uitspoelen. Ze schrijft over de bewoners van haar barak: moeder met kinderen. Onder andere baby's van enkele weken oud. Veel volwassen en kinderen worden ziek: diarree. Luizencheck gehad. Elke avond borstelen en stofkammen. Verzoek om voedsel en ook kleding voor de kinderen…

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de en Stranders, Louis Aan: Gosschalk, familie Datum: 1942-12-10 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: dagelijks komen nieuwe slachtoffers het kamp binnen. Sinds de schrijfster er is, zijn er uit Den Haag enkele duizenden mensen binnengekomen. ‘Gisteren 130 uit de gevangenis uit Amersfoort’. Vandaag zijn er weer honderden Amsterdammers binnengekomen. Vannacht gaat er een groot transport weer weg'. Van Selly zijn een paar nieuwe kaplaarsjes gestolen. Er wordt in de barak veel gestolen: boter, jam, een nachtpon, een kruik en een drinkbeker is de schrijfster kwijtgeraakt. Louis heeft de hele week nachtdienst en moet hard werken. Toch onzeker over blijven. ‘We kunnen voor elk transport worden opgeroepen’. Ze kan wat de was betreft alleen maar uitspoelen. Ze schrijft over de bewoners van haar barak: moeder met kinderen. Onder andere baby's van enkele weken oud. Veel volwassen en kinderen worden ziek: diarree. Luizencheck gehad. Elke avond borstelen en stofkammen. Verzoek om voedsel en ook kleding voor de kinderen…

Brief van Louis en Rosette Stranders aan familie Gosschalk vanuit kamp Westerbork

De Westerborker Nieuws uit het Kamp Westerbork No. 8 Datum: 1945-04-25 Onderwerp: commissie van geschillen (zitting in barak 32); bij niet in het bezit zijn van een persoonsbewijs (melden bij de kamprechercheur (Leon Cohen), barak 86; kantine, glazen nodig voor de inkoop van vis en andere levensmiddelen; oorlogsoverzicht; de dag der dagen, binnenkomst van de eerste NSB'ers de vorige dag (24-04).

De Westerborker Nieuws uit het Kamp Westerbork No. 8 Datum: 1945-04-25 Onderwerp: commissie van geschillen (zitting in barak 32); bij niet in het bezit zijn van een persoonsbewijs (melden bij de kamprechercheur (Leon Cohen), barak 86; kantine, glazen nodig voor de inkoop van vis en andere levensmiddelen; oorlogsoverzicht; de dag der dagen, binnenkomst van de eerste NSB'ers de vorige dag (24-04).

Kampkrant/De Westerborker van 25 april 1945 nummer 8

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 381 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Isaac geb. 27-01-73 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 381 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Isaac geb. 27-01-73 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Isaac de Vries

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Brief van de directeur van R.L.W.S. aan Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

Van: de Leeuw, M. Aan: de Mulder, P. Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-05-03 Onderwerp: het gaat naar omstandigheden goed; Eveline is weer opgeknapt; behoefte aan een pakketje; Helena en Bernhard heeft Mozes niet meer gesproken; binnenkort op bezoek bij mevrouw Jacobi uit Zwolle…

Van: de Leeuw, M. Aan: de Mulder, P. Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-05-03 Onderwerp: het gaat naar omstandigheden goed; Eveline is weer opgeknapt; behoefte aan een pakketje; Helena en Bernhard heeft Mozes niet meer gesproken; binnenkort op bezoek bij mevrouw Jacobi uit Zwolle…

Briefkaart van Moup (Mozes) de Leeuw aan familie vanuit kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Kinderkoor kamp Westerbork

Van: Het Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob (broer van Joseph/Jaap) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-04-23 Onderwerp: het lot van het gezin de Winter-van Dam. Moeder en kinderen zijn naar Auschwitz doorgestuurd en vader is in het plaatsje Cosel uit de trein gezet om verder te worden doorgestuurd.

Van: Het Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob (broer van Joseph/Jaap) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-04-23 Onderwerp: het lot van het gezin de Winter-van Dam. Moeder en kinderen zijn naar Auschwitz doorgestuurd en vader is in het plaatsje Cosel uit de trein gezet om verder te worden doorgestuurd.

Brief van het Rode Kruis over het lot van het gezin de Winter-van Dam

Van: Cohen, Simon&nbsp; Aan: Mulder, de heer&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-01-15/1943-01-19 Onderwerp: op transport moeten; registratie

Van: Cohen, Simon&nbsp; Aan: Mulder, de heer&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-01-15/1943-01-19 Onderwerp: op transport moeten; registratie

Brief van Simon Cohen aan de heer Mulder vanuit kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Een groep vrouwen en kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Een groep vrouwen en kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Werken op het land bij kamp Westerbork

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder Datum: 1942 Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan staat Sallie van Brakel.&nbsp;

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder Datum: 1942 Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan staat Sallie van Brakel.&nbsp;

Dwangarbeiders uit het Joodse werkkamp Vledder graven een sloot

Van: Kroonenberg, M.&nbsp; Aan: Blazer, Fam.&nbsp; Plaats: Bergen-Belsen&nbsp; Datum: 1944-01-19&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; geen zorgen maken. In Duits geschreven. Het echtpaar zou op 14 september 1943 naar Theresienstadt doorgestuurd worden. De trein kwam echter in Bergen-Belsen terecht. Pas eind januari 1944 ging dit transport alsnog naar Theresienstadt.

Van: Kroonenberg, M.&nbsp; Aan: Blazer, Fam.&nbsp; Plaats: Bergen-Belsen&nbsp; Datum: 1944-01-19&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; geen zorgen maken. In Duits geschreven. Het echtpaar zou op 14 september 1943 naar Theresienstadt doorgestuurd worden. De trein kwam echter in Bergen-Belsen terecht. Pas eind januari 1944 ging dit transport alsnog naar Theresienstadt.

Briefkaart van M. Kroonenberg aan fam. Blazer vanuit Bergen-Belsen

Foto van Meijer, Herman Izaäk&nbsp; geb. 1908-02-22 te Dordrecht en Meijer, Leo geb. 1935-07-25 te Zwijndrecht&nbsp; overl. 1944-10-06 te Auschwitz&nbsp;

Foto van Meijer, Herman Izaäk&nbsp; geb. 1908-02-22 te Dordrecht en Meijer, Leo geb. 1935-07-25 te Zwijndrecht&nbsp; overl. 1944-10-06 te Auschwitz&nbsp;

Herman en Leo Meijer

Personen