We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Verklaring (pasje) afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam op 1942-03-30.&nbsp; Van: Frenkel, Hans Philip&nbsp; Bewijs dat deze als koerier voor Westerbork werkzaam is bij de Joodsche Raad voor Amsterdam.

Verklaring (pasje) afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam op 1942-03-30.&nbsp; Van: Frenkel, Hans Philip&nbsp; Bewijs dat deze als koerier voor Westerbork werkzaam is bij de Joodsche Raad voor Amsterdam.

Verklaring van Hans Philip Frenkel afgegeven door de Joodsche Raad

Van: Matteman, Sal en Margot Aan: beste Riek, Louis en Bart Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942 Onderwerp: verjaardagswensen voor Louis; omstandigheden; toevloed van patiënten Met bijbehorende enveloppe

Van: Matteman, Sal en Margot Aan: beste Riek, Louis en Bart Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942 Onderwerp: verjaardagswensen voor Louis; omstandigheden; toevloed van patiënten Met bijbehorende enveloppe

Brief van Sal en Margot Matteman aan Riek, Louis en Bart vanuit Apeldoornsche Bosch

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Van: ter Veen, B.I.A.A., Mr. Aan: (Buijvoets, J.G.) Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-12-16 Onderwerp: wijziging artikel 8 inzake instructie commissie voor geestelijke en sociale verzorging.&nbsp;

Van: ter Veen, B.I.A.A., Mr. Aan: (Buijvoets, J.G.) Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-12-16 Onderwerp: wijziging artikel 8 inzake instructie commissie voor geestelijke en sociale verzorging.&nbsp;

Instructie van B. I. A. A. ter Veen over wijziging van een artikel voor de sociale en geestelijke verzorging

Van: Pierson, H./ Siertsema T.W. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Enschede Datum: 1945-06-19 Onderwerp: 13 voormalige bewoners van het N.A.D. kamp Hooghalen hebben een reisvergunning van dhr. Buijvoets tot aan Enschede terwijl zij allemaal naar het westen van het land moeten. Afzender vraagt om uitleg hiervan.

Van: Pierson, H./ Siertsema T.W. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Enschede Datum: 1945-06-19 Onderwerp: 13 voormalige bewoners van het N.A.D. kamp Hooghalen hebben een reisvergunning van dhr. Buijvoets tot aan Enschede terwijl zij allemaal naar het westen van het land moeten. Afzender vraagt om uitleg hiervan.

Brief van H. Pierson en T. W. Siertsema aan J.G. Buijvoets over een reisvergunning van voormalge bewoners van kamp Hooghalen

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-08-04 (dinsdag) Onderwerp: bezoek van Stella aan kamp Westerbork. Bezoekvergunning voor de zondag, nu nog een reisvergunning. Ze wil meehelpen in Westerbork, nu ze vakantie heeft. Misschien via de Joodse Raad of commandant Schol. Misschien kan Stella ooit in Westerbork blijven. Een transport uit Rotterdam is afgelopen vrijdag binnengekomen met onder andere kennissen van Werner. Twee vrouwen die hij goed kent heeft hij proberen te helpen, al kan hij weinig doen. Gisteren (maandag) zijn zij vertrokken. Vandaag kwam een transport binnen uit regio Nijmegen en Limburg, onder hen veel katholieken, zelfs nonnen en paters; geen nieuws uit Auschwitz: redevoering Schmidt; Werner heeft mensen uit het Joodse werkkamp Mantinge gesproken die Stella's vader kenden; personen met de familienaam Pach zijn in kamp Westerbork terecht gekomen; over Stella als hulp in kamp Westerbork, misschien kan ze informeren bij mensen van de Joodse Raad die in het kamp werkzaam zijn en die misschien in de weekends terug naar Amsterdam gaan.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-08-04 (dinsdag) Onderwerp: bezoek van Stella aan kamp Westerbork. Bezoekvergunning voor de zondag, nu nog een reisvergunning. Ze wil meehelpen in Westerbork, nu ze vakantie heeft. Misschien via de Joodse Raad of commandant Schol. Misschien kan Stella ooit in Westerbork blijven. Een transport uit Rotterdam is afgelopen vrijdag binnengekomen met onder andere kennissen van Werner. Twee vrouwen die hij goed kent heeft hij proberen te helpen, al kan hij weinig doen. Gisteren (maandag) zijn zij vertrokken. Vandaag kwam een transport binnen uit regio Nijmegen en Limburg, onder hen veel katholieken, zelfs nonnen en paters; geen nieuws uit Auschwitz: redevoering Schmidt; Werner heeft mensen uit het Joodse werkkamp Mantinge gesproken die Stella's vader kenden; personen met de familienaam Pach zijn in kamp Westerbork terecht gekomen; over Stella als hulp in kamp Westerbork, misschien kan ze informeren bij mensen van de Joodse Raad die in het kamp werkzaam zijn en die misschien in de weekends terug naar Amsterdam gaan.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Wat staat er op deze website en wat (nog) niet?

Over deze website

Carolina de Winter met haar broertje Jacques Simon.

Carolina de Winter met haar broertje Jacques Simon.

Foto van Carolina de Winter en haar broertje Jacques Simon

Van: Barnstijn, M. (Barnstijn-van den Berg, Sientje) Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Leiden&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: opgehaald voor transport naar Westerbork; wacht in de wachtkamer van het station in Leiden, vele stadsgenoten zijn opgepakt; regelen pensioen.

Van: Barnstijn, M. (Barnstijn-van den Berg, Sientje) Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Leiden&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: opgehaald voor transport naar Westerbork; wacht in de wachtkamer van het station in Leiden, vele stadsgenoten zijn opgepakt; regelen pensioen.

Briefkaart van Sientje (Moes) Barnstijn-van den Berg aan haar dochter vanuit het station in Leiden

Van: Moeder, Bets Aan: Hamburg, Flora Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-29 Onderwerp: afscheidsbrief. Over een uur gaan ze weg.

Van: Moeder, Bets Aan: Hamburg, Flora Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-29 Onderwerp: afscheidsbrief. Over een uur gaan ze weg.

Brief van moeder en Bets aan Flora Hamburg vanuit kamp Westerbork

Verklaring voor het voorgoed verlaten van het Kamp Westerbork. Van: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-06-08 &nbsp;

Verklaring voor het voorgoed verlaten van het Kamp Westerbork. Van: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-06-08 &nbsp;

Verklaring voor René Lijdesdorff voor het definitief verlaten van kamp Westerbork

Sonder-Ausweis&nbsp; Weijel, Jacob, 10-11-28, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Weijel, Jacob, 10-11-28, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Jacob Weijel

Van: Ned. Beheersinstituut vert. Assen Aan: Meijer, H.I. Plaats: Beilen Datum: 1946-11-16 Onderwerp: lijst van hoofdzakelijk wetenschappelijke boeken welke aanwezig zijn of zijn geweest in kamp Westerbork

Van: Ned. Beheersinstituut vert. Assen Aan: Meijer, H.I. Plaats: Beilen Datum: 1946-11-16 Onderwerp: lijst van hoofdzakelijk wetenschappelijke boeken welke aanwezig zijn of zijn geweest in kamp Westerbork

Brief van Nederlands Beheersinstituut aan H. I. Meijer vanuit Beilen

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Brief van de directeur van R.L.W.S. aan Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

Van: Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam (in opdracht van) Aan: Nieuwkerk, Marinus, B.B. Plaats: Amsterdam Datum: 1944-06-19 Onderwerp: gebruik mogen maken van het openbaar vervoer in Amsterdam tot 24-06-1944.

Van: Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam (in opdracht van) Aan: Nieuwkerk, Marinus, B.B. Plaats: Amsterdam Datum: 1944-06-19 Onderwerp: gebruik mogen maken van het openbaar vervoer in Amsterdam tot 24-06-1944.

Bewijs om van het openbaar vervoer in Amsterdam gebruik te mogen maken als kampgevangene uit Westerbork

Van: Kool-Piller, S.&nbsp; Aan: Kar, van der, Ph.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: pakket ontvangen

Van: Kool-Piller, S.&nbsp; Aan: Kar, van der, Ph.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: pakket ontvangen

Briefkaart van S. Kool-Piller aan Ph. van der Kar vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 51 Datum: 1943-10-12 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Verplichting tot groeten; Nieuwe regeling bij het verlaten van het kamp Blz.: 2

Lagerbefehl No. 51 Datum: 1943-10-12 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Verplichting tot groeten; Nieuwe regeling bij het verlaten van het kamp Blz.: 2

Lagerbefehl No. 51

Van: DGBR-Bewarings- en Interneringskamp Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-06 Onderwerp: loon(zakje) over de maand juni 1948.

Van: DGBR-Bewarings- en Interneringskamp Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-06 Onderwerp: loon(zakje) over de maand juni 1948.

Bewijs van uit te betalen loon aan R. Niemeijer in Interneringskamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 205 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Elias, Fanny Caroline geb. 05-05-64 overleden te Westerbork op 18-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 205 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Elias, Fanny Caroline geb. 05-05-64 overleden te Westerbork op 18-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Fanny Caroline Elias

Van Mrs. J. van Tijn (Vluchtelingencomité Amsterdam).

Van Mrs. J. van Tijn (Vluchtelingencomité Amsterdam).

Visitekaart van mevrouw J. van Thijn