We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Informatie uit andere archieven

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 182 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Schram, Flora geb. 02-11-52 overleden te Westerbork op 10-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 182 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Schram, Flora geb. 02-11-52 overleden te Westerbork op 10-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Flora Schram

Bezetting Nederlands-Indië door Japan

Japanse krijgsgevangenen- en interneringskampen

Het verbouwen van bestaande barakken type A tot 12 gezinswoningen&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1958-01 Opmerking: een legenda geeft de betekenis van de indeling van de barak aan.

Het verbouwen van bestaande barakken type A tot 12 gezinswoningen&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1958-01 Opmerking: een legenda geeft de betekenis van de indeling van de barak aan.

Plattegrond van de verbouwing van de barakken van het type A

Een barak in woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1960-1970&nbsp; Een barak in de sneeuw.

Een barak in woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1960-1970&nbsp; Een barak in de sneeuw.

Foto van een barak in het woonoord Schattenberg

Het doen van tijdelijke voorzieningen aan barak 25 Schattenberg Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-03-14&nbsp; Opmerking: bestaande toestand: ambachtsschool nieuwe toestand: 3 leslokalen voor L.O.

Het doen van tijdelijke voorzieningen aan barak 25 Schattenberg Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-03-14&nbsp; Opmerking: bestaande toestand: ambachtsschool nieuwe toestand: 3 leslokalen voor L.O.

Plattegrond over aanpassingen in barak 25 voor lesdoeleinden in het woonoord Schattenberg

Foto van het gezin Bloemhard ( met hun twee jongste kinderen Marius en Marijke) en kruidenier Tinus Wold Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Datum: 1950 Onderwerp: Het echtpaar Bloemhard-Bastiaans was tussen 5 juli 1950 en 28 februari 1951 woonachtig &nbsp;in kamp Schattenberg. Kruidenier Wold speelde in op de behoefte van de nieuwe bewoners.&nbsp;

Foto van het gezin Bloemhard ( met hun twee jongste kinderen Marius en Marijke) en kruidenier Tinus Wold Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Datum: 1950 Onderwerp: Het echtpaar Bloemhard-Bastiaans was tussen 5 juli 1950 en 28 februari 1951 woonachtig &nbsp;in kamp Schattenberg. Kruidenier Wold speelde in op de behoefte van de nieuwe bewoners.&nbsp;

Foto van het gezin Bloemhard en kruidenier Tinus Wold in (kamp) Schattenberg

Barakken van het woonoord Schattenberg.&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Barakken van het woonoord Schattenberg.&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Foto van barakken in het woonoord Schattenberg

Barak van woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Barak van woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Revisie elektrische installatie, opschriften sectiekasten met overzicht van alle baraknummers&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27

Revisie elektrische installatie, opschriften sectiekasten met overzicht van alle baraknummers&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27

Plattegrond van de elektrische installatie van de barakken in het woonoord Schattenberg

Betreft: Tuinaanleg woonoord Schattenberg tussen de barakken 32 en 33. Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1956 Opmerkingen: Plan 1

Betreft: Tuinaanleg woonoord Schattenberg tussen de barakken 32 en 33. Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1956 Opmerkingen: Plan 1

Plattegrond van een tuinaanleg tussen de barakken 32 en 33 in het woonoord Schattenberg

Revisie elektrische installatie, barakken 213; 214 en 215 Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27 Opmerking: de oorspronkelijke nummers van deze barakken waren 123-125.

Revisie elektrische installatie, barakken 213; 214 en 215 Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27 Opmerking: de oorspronkelijke nummers van deze barakken waren 123-125.

Plattegrond van de elektrische installatie in de barakken 213-215 in het woonoord Schattenberg

Het doen van voorzieningen aan barak 28 29 en 30&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-10 Opmerking: deze barakken vormden samen de voormalige centrale keuken.

Het doen van voorzieningen aan barak 28 29 en 30&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-10 Opmerking: deze barakken vormden samen de voormalige centrale keuken.

Plattegrond met legenda: voorzieningen die zullen worden toegevoegd aan de barakken 28, 29 en 30

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1967 Opmerking: de plattegrond geeft de oorspronkelijke situatie van het woonoord in 1956 aan en de wijzigingen (potloodstrepen) die daarna hebben plaatsgevonden.

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1967 Opmerking: de plattegrond geeft de oorspronkelijke situatie van het woonoord in 1956 aan en de wijzigingen (potloodstrepen) die daarna hebben plaatsgevonden.

Plattegrond van het woonoord Schattenberg

Betreft: Het bouwen en verbouwen van 3 barakken in het woonoord Schattenberg.&nbsp; Te verplaatsen barakken E en F van het woonoord de Donzel te Nistelrode.&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: Juli 1959

Betreft: Het bouwen en verbouwen van 3 barakken in het woonoord Schattenberg.&nbsp; Te verplaatsen barakken E en F van het woonoord de Donzel te Nistelrode.&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: Juli 1959

Plattegrond van het plaatsen en verbouwen van drie barakken in het woonoord Schattenberg

Details c.v. en w.w. putten Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:25&nbsp; Datum: 1961-10-27 De &nbsp;dertig locaties worden aangegeven door het noemen van de barakken

Details c.v. en w.w. putten Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:25&nbsp; Datum: 1961-10-27 De &nbsp;dertig locaties worden aangegeven door het noemen van de barakken

Plattegrond van dertig centrale verwarming- en warm waterputten

Revisietekening van de transportleidingen voor de c.v. en de w.w. voorziening&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:500&nbsp; Datum: 1960-04-29&nbsp; Overzicht gehele kamp

Revisietekening van de transportleidingen voor de c.v. en de w.w. voorziening&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:500&nbsp; Datum: 1960-04-29&nbsp; Overzicht gehele kamp

Plattegrond van transportleidingen van warm water voorziening in het woonoord Schattenberg

Ontwerp wegverharding Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum:&nbsp;1951-1955 Ingekleurd overzicht gehele kamp

Ontwerp wegverharding Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum:&nbsp;1951-1955 Ingekleurd overzicht gehele kamp

Plattegrond van uit te voeren wegverhardingen in het woonoord Schattenberg

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Dienst der Genie Plaats: Assen Datum: 1950-09-08 Onderwerp: ontwerp wegenpatroon rond de schiet-, mortier- en handgranaatbanen. Optie voor de aanleg van een tweede handgranaatbaan; huurkosten. De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Dienst der Genie Plaats: Assen Datum: 1950-09-08 Onderwerp: ontwerp wegenpatroon rond de schiet-, mortier- en handgranaatbanen. Optie voor de aanleg van een tweede handgranaatbaan; huurkosten. De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Brief van Houtvester Assen aan de dienst de Genie

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Rijksdienst Uitvoering Werken&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-06-24&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. De gebruiker heeft de behoefte aan een definitieve overeenkomst ten aanzien van het schietterrein. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Rijksdienst Uitvoering Werken&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-06-24&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. De gebruiker heeft de behoefte aan een definitieve overeenkomst ten aanzien van het schietterrein. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Brief van Houtvester Assen aan de Rijksdienst Uitvoering Werken

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-08-09&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-08-09&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Laurensvan Delft

Laurens
van Delft