In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Groepsfoto van een dwangarbeiders poserend voor een barak Plaats: Joods werkkamp De Landweer. Datum: 1942 Links op de achterste rij: Ben Pijnappel, Elie Englander, Abraham Dupont….

Groepsfoto van een dwangarbeiders poserend voor een barak Plaats: Joods werkkamp De Landweer. Datum: 1942 Links op de achterste rij: Ben Pijnappel, Elie Englander, Abraham Dupont….

Foto

Familiefoto Simmeren Achterste rij van rechts naar links: Benjamin (1909), Herman (1923), David (1907), Willem (1913) Middelste rij: Hartog (1918), Saartje Simmeren-de Vries, Zoesman, Martha (1910), Tjiske Pikkert, echtgenote Benjamin Kinderen van rechts naar links: Gerard, Selma en Zoesman.

Familiefoto Simmeren Achterste rij van rechts naar links: Benjamin (1909), Herman (1923), David (1907), Willem (1913) Middelste rij: Hartog (1918), Saartje Simmeren-de Vries, Zoesman, Martha (1910), Tjiske Pikkert, echtgenote Benjamin Kinderen van rechts naar links: Gerard, Selma en Zoesman.

Foto van de familie Simmeren

Van: Schade-enquete-commissie Amsterdam Aan: Vonck, N.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1948-06-22 Onderwerp: verdeling bijdrage in oorlogsschade onder de erfgenamen

Van: Schade-enquete-commissie Amsterdam Aan: Vonck, N.J. Plaats: Amsterdam Datum: 1948-06-22 Onderwerp: verdeling bijdrage in oorlogsschade onder de erfgenamen

Brief van Schade-enquete-commissie aan N.J. Vonck

Van: Stern, Maurits Aan: Beuzemaker, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01 Onderwerp: bedankje voor ontvangen pakket en deken, overlijden van zijn vrouw in kamp Westerbork. De aan hem toegestuurde brieven van zijn kinderen beuren hem op. Iemand gaat hem bezoeken in het kamp.

Van: Stern, Maurits Aan: Beuzemaker, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01 Onderwerp: bedankje voor ontvangen pakket en deken, overlijden van zijn vrouw in kamp Westerbork. De aan hem toegestuurde brieven van zijn kinderen beuren hem op. Iemand gaat hem bezoeken in het kamp.

Briefkaart van Maurits Stern aan de familie Beuzemaker vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 28&nbsp; Datum: 1943-04-29&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Dienst op 1 mei 1943 (bureaus arisch personeel gesloten)

Lagerbefehl No. 28&nbsp; Datum: 1943-04-29&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Dienst op 1 mei 1943 (bureaus arisch personeel gesloten)

Lagerbefehl No. 28

Van: de chef Werkverdeling en de kampcommandant Aan: Buursma, Antje Plaats: Westerbork, Interneringskamp, barak 85 Datum: 1945-06-28 Onderwerp: vergunning om poort-West te passeren voor schoonmaakwerkzaamheden in het Casino/Hoofdgebouw en dienstwoningen.

Van: de chef Werkverdeling en de kampcommandant Aan: Buursma, Antje Plaats: Westerbork, Interneringskamp, barak 85 Datum: 1945-06-28 Onderwerp: vergunning om poort-West te passeren voor schoonmaakwerkzaamheden in het Casino/Hoofdgebouw en dienstwoningen.

Vergunning om Post-West te passeren voor Antje Buursma in Interneringskamp Westerbork

Van: Heymans, Nathan Aan: Heymans, Arthur Datum: onbekend (poststempel 1943-11-05) Plaats: Westerbork, kamp, barak 84 Onderwerp: bedanken voor een pakketje.&nbsp;

Van: Heymans, Nathan Aan: Heymans, Arthur Datum: onbekend (poststempel 1943-11-05) Plaats: Westerbork, kamp, barak 84 Onderwerp: bedanken voor een pakketje.&nbsp;

Briefkaart van Nathan Heymann aan A. Heymans vanuit kamp Westerbork

Bonkaart KC 411-412 Voedingsmiddelen 11e en 12e periode 1944 Bonkaart is compleet omdat deze niet geldig is verklaard.

Bonkaart KC 411-412 Voedingsmiddelen 11e en 12e periode 1944 Bonkaart is compleet omdat deze niet geldig is verklaard.

Bonkaart voor voedingsmiddelen

Breslauer, W.R. Portretfoto van Leo Meijer. Kamp Westerbork, 1943-1944&nbsp; &nbsp;

Breslauer, W.R. Portretfoto van Leo Meijer. Kamp Westerbork, 1943-1944&nbsp; &nbsp;

Leo Meijer gefotografeerd door Breslauer in kamp Westerbork

Van: Simmeren, familie Aan: Knap, familie Plaats: Norg, Joods werkkamp De Fledders Datum: 1942 Onderwerp: hoop er doorheen te komen, hoop op een weerzien; ontmoeting gehad met de familie (vrouw en dochter)…het was een mooie dag…

Van: Simmeren, familie Aan: Knap, familie Plaats: Norg, Joods werkkamp De Fledders Datum: 1942 Onderwerp: hoop er doorheen te komen, hoop op een weerzien; ontmoeting gehad met de familie (vrouw en dochter)…het was een mooie dag…

Brief van Bernhard Simmeren aan de familie Knap vanuit het Joodse werkkamp De Fledders

Van: Het Nederlandsche Rode Kruis, Informatiebureau Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1947-10 Onderwerp: lot van Karel Lam.

Van: Het Nederlandsche Rode Kruis, Informatiebureau Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1947-10 Onderwerp: lot van Karel Lam.

HildaMaier-Stengel

Hilda
Maier-Stengel