In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Ranitz, J.E. advocaat-fiscaal&nbsp; Aan: Stertzenbach, W.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1948-12-16&nbsp; Onderwerp: Resten van verbrande lijken bij crematorium Kamp Westerbork. Het gaat om 10 gecremeerde verzetsstrijders die op 20 september 1943 zijn geëxecuteerd en na de crematie zijn begraven achter het crematorium. Werner Stertzenbach was de enige nog in leven zijnde getuige van deze crematie. Werner was getuige tijdens de zaak rond kampcommandant &nbsp;Gemmeker.

Van: Ranitz, J.E. advocaat-fiscaal&nbsp; Aan: Stertzenbach, W.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1948-12-16&nbsp; Onderwerp: Resten van verbrande lijken bij crematorium Kamp Westerbork. Het gaat om 10 gecremeerde verzetsstrijders die op 20 september 1943 zijn geëxecuteerd en na de crematie zijn begraven achter het crematorium. Werner Stertzenbach was de enige nog in leven zijnde getuige van deze crematie. Werner was getuige tijdens de zaak rond kampcommandant &nbsp;Gemmeker.

Brief van J.E. Ranitz aan Werner Stertzenbach vanuit Assen

Van: Boas-Prins, S. Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-07 Onderwerp: De schrijfster vraagt of 4 niet-wollen broekjes en 2 gebreide broekjes voor Esthertje opgestuurd kunnen worden. Daarnaast de vraag om een grotere maat kousjes, want de dame is erg gegroeid. Esthertje is verder lief en vrolijk. Geregeld gaan ze samen naar het café voor koffie of limonade met koekjes of ontbijtkoek. Ook bezoeken ze de kantine en het warenhuis, maar Esthertje gaat nog niet mee naar de revue.&nbsp;

Van: Boas-Prins, S. Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-07 Onderwerp: De schrijfster vraagt of 4 niet-wollen broekjes en 2 gebreide broekjes voor Esthertje opgestuurd kunnen worden. Daarnaast de vraag om een grotere maat kousjes, want de dame is erg gegroeid. Esthertje is verder lief en vrolijk. Geregeld gaan ze samen naar het café voor koffie of limonade met koekjes of ontbijtkoek. Ook bezoeken ze de kantine en het warenhuis, maar Esthertje gaat nog niet mee naar de revue.&nbsp;

Brief van S. Boas-Prins aan de familie Spier vanuit kamp Westerbork

Kampgeld uit Theresienstadt.&nbsp; Biljet van 50 kronen. Datum van uitgave: 1944-01

Kampgeld uit Theresienstadt.&nbsp; Biljet van 50 kronen. Datum van uitgave: 1944-01

Geld uit Theresienstadt

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Bewijs dat de radio van Willem Kortoef in beslag is genomen

Plaatsen in kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Sonder-Ausweis&nbsp; Haagmann, Levie, 12-12-97, B15 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Haagmann, Levie, 12-12-97, B15 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Levie Haagmann

Verklaring van overlijden van Eva Berlijn (1912-1943)

Verklaring van overlijden van Eva Berlijn (1912-1943)

HendrikaZwecher-Trompetter

Hendrika
Zwecher-Trompetter