We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Gemeente Amsterdam Aan: ouders van C.A.M. de Vries Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08 Onderwerp: aanvulling op circulaire betreffende verordening tav joden (onderwijs) Zie ook 5521-03 + enveloppe (5521-09-1)

Van: Gemeente Amsterdam Aan: ouders van C.A.M. de Vries Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08 Onderwerp: aanvulling op circulaire betreffende verordening tav joden (onderwijs) Zie ook 5521-03 + enveloppe (5521-09-1)

Brief van Gemeente Amsterdam aan de ouders van C.A.M. de Vries

Openbaar onderwijs voor Joden verboden

Joodse scholen

Anti-Joodse maatregelen

Verwijdering Joden van universiteiten en hogescholen

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-30 Voor Sieg Gedicht ter afscheid van Siegfried Emmering. Rosa moest op transport naar Bergen-Belsen. Uiteindelijk ging ze twee weken later, op 15 februari naar Bergen-Belsen.

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-30 Voor Sieg Gedicht ter afscheid van Siegfried Emmering. Rosa moest op transport naar Bergen-Belsen. Uiteindelijk ging ze twee weken later, op 15 februari naar Bergen-Belsen.

Gedicht van Rosa van der Hal-Prins

Verslag/schoolrapport&nbsp; Van: C. de Vries, leerling der openbare lagere school, genaamd Joodsche school v. G.L.O. te Amsterdam Schooljaar 1941 - 1942

Verslag/schoolrapport&nbsp; Van: C. de Vries, leerling der openbare lagere school, genaamd Joodsche school v. G.L.O. te Amsterdam Schooljaar 1941 - 1942

Schoolrapport van C. de Vries

Izaäk Gans, de vader van Gerard Gans was orthodox-Joods opgevoed. Toen hij op 18-jarige leeftijd Christen werd, is hij om deze reden door zijn familie verstoten. Hij trouwde met een niet-joodse vrouw en samen kregen zij 13 kinderen. Eppo was de tweede zoon en het vijfde kind in ons gezin. Hij scheelde minder in jaren met mij dan Gerard, maar toch heb ik aan hem minder herinnering dan aan Gerard. Hij werkte bij Philips op een laboratorium om het glaswerk na de proeven leeg en schoon te maken. Dat was werk dat zorgvuldig moest gebeuren en het leek hem wel wat om later als laborant te kunnen werken. Nog later werkte hij in een bloemenhandel bij het gezin thuis, die hij samen met zijn broer Gerard had opgezet als dekmantel, omdat zij beiden actief waren in het verzet. Eppo was impulsief en driftig en ook wat overmoedig; hij wilde graag vooruit in zijn leren. Maar Eppo werd opgepakt en komt na een verblijf in de gevangenissen van Den Bosch en Den Haag uiteindelijk in 1944 in kamp Vught terecht. Daar kan hij aan de slag bij het Philipskommando. Naast de toegestane brieven heeft Eppo ook brieven geschreven vanuit Vught via een contactpersoon van de Philipsfabrieken. Eppo gebruikte dan een andere naam: Cor Enwald. In zijn brieven aan zijn familie en verloofde spreekt zijn vaste geloof en zijn verwachting en hoop voor de toekomst, ondanks alles. Hij probeert ook zijn familie moed in te spreken. Eppo werd op 5 september 1944 vanuit Vught naar Sachsenhausen gedeporteerd en kort daarop doorgevoerd naar Neuengamme.

Van: Gien, Ies en Marcusje Aan: Booij-Sukkel, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-14 Onderwerp: Afscheidsgroet ('Wij gaan naar elders')

Van: Gien, Ies en Marcusje Aan: Booij-Sukkel, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-14 Onderwerp: Afscheidsgroet ('Wij gaan naar elders')

Briefkaart van de familie van Spier aan de familie Booij-Sukkel

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 14 september 1943 - Auschwitz

Sonder-Ausweis&nbsp; De Vries, Salomon, 27-6-08, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; De Vries, Salomon, 27-6-08, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres

Sonderausweis van Salomon de Vries

Van: Vries, de, Hennie Aan: Rietje en familie Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-02 Onderwerp: opgepakt en op weg naar Westerbork Bijz.: briefkaart is uit de trein gegooid (zie ook brief 6697-01)

Van: Vries, de, Hennie Aan: Rietje en familie Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-02 Onderwerp: opgepakt en op weg naar Westerbork Bijz.: briefkaart is uit de trein gegooid (zie ook brief 6697-01)

Briefkaart van Hennie de vries aan Rietje en familie

Persoonsbewijs Van: Waterdrinker, Cornelia (Keetje Polak) Afegegeven: Hilversum Datum: 1941-11-13 Betreft een vervalst persoonsbewijs. Zie 11061-24

Persoonsbewijs Van: Waterdrinker, Cornelia (Keetje Polak) Afegegeven: Hilversum Datum: 1941-11-13 Betreft een vervalst persoonsbewijs. Zie 11061-24

Persoonsbewijs

Van: Bletz, Martijn Willem Plaats: Amsterdam Datum: 1941-05-03 Vervalst persoonsbewijs A35 no 098845

Van: Bletz, Martijn Willem Plaats: Amsterdam Datum: 1941-05-03 Vervalst persoonsbewijs A35 no 098845

Persoonsbewijs dat is vervalst

Van:&nbsp; Aan: geachte mevrouw (De Jong?) Plaats:&nbsp; Datum: 1945-03-09 Onderwerp: persoonsbewijzen

Van:&nbsp; Aan: geachte mevrouw (De Jong?) Plaats:&nbsp; Datum: 1945-03-09 Onderwerp: persoonsbewijzen

Brief van een onbekend persoon aan een onbekend persoon

Geboorteplaatje/Identificatieplaatje Het is het metalen geboorteplaatje van Eric de Vries Robles. Hij werd op 22 juli 1944 in het ziekenhuis van kamp Westerbork werd geboren. Het bewijs van geboorte moest hij in het kamp als een ketting met hanger dragen. De rest van zijn leven had hij dit bewijs van geboorte altijd bij zich.

Geboorteplaatje/Identificatieplaatje Het is het metalen geboorteplaatje van Eric de Vries Robles. Hij werd op 22 juli 1944 in het ziekenhuis van kamp Westerbork werd geboren. Het bewijs van geboorte moest hij in het kamp als een ketting met hanger dragen. De rest van zijn leven had hij dit bewijs van geboorte altijd bij zich.

In kamp Westerbork gemaakt en gedragen identificatieplaatje van Eric de Vries Robles

Sonder-Ausweis de Vries, Josephine, 11-3-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis de Vries, Josephine, 11-3-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Josephine de Vries

Van: Vries, de, Louis Aan: dames Ebbinge Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: adreswijziging (oud adres Westerbork barak 93 - nieuw adres Elders)

Van: Vries, de, Louis Aan: dames Ebbinge Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: adreswijziging (oud adres Westerbork barak 93 - nieuw adres Elders)

Adreswijziging van Louis de Vries

Geboorteakte Op 22 -07-1944 is te Westerbork geboren Eric Hans de Vries Robles, zoon van Bernard de Vries Robles en Suze de Vries. Akte nr. 22 Gemeente Westerbork

Geboorteakte Op 22 -07-1944 is te Westerbork geboren Eric Hans de Vries Robles, zoon van Bernard de Vries Robles en Suze de Vries. Akte nr. 22 Gemeente Westerbork

Akte van geboorte in kamp Westerbork van Eric Hans de Vries Robles

Lijst met lengte en gewicht Van: Constance A.M. de Vries Periode 1945-1951

Lijst met lengte en gewicht Van: Constance A.M. de Vries Periode 1945-1951

Lijst met lengte en gewicht van Constance de Vries

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Verklaring van de Burgerlijke stand Groningen betreffende het overlijden van Saartje Simmeren- de Vries te Auschwitz.

Verklaring van de Burgerlijke stand Groningen betreffende het overlijden van Saartje Simmeren- de Vries te Auschwitz.

Verklaring van overlijden van Saartje Simmeren-de Vries

Verklaring van de Burgelijke Stand Groningen betreffende het overlijden van Zoesman Simmeren te Auschwitz.

Verklaring van de Burgelijke Stand Groningen betreffende het overlijden van Zoesman Simmeren te Auschwitz.

Verklaring van overlijden van Zoesman Simmeren

Van: Sanders, I.; Stern, B.; Wolff, J.; Rhoer, van der, Ph.; Zuiden, van, H.&nbsp; Aan: Heidema, H.&nbsp; Plaats: Meppel&nbsp; Datum: 1942-10-02/03 Onderwerp: deportatie naar Westerbork. ‘We moeten morgen allemaal naar Westerbork vertrekken’.

Van: Sanders, I.; Stern, B.; Wolff, J.; Rhoer, van der, Ph.; Zuiden, van, H.&nbsp; Aan: Heidema, H.&nbsp; Plaats: Meppel&nbsp; Datum: 1942-10-02/03 Onderwerp: deportatie naar Westerbork. ‘We moeten morgen allemaal naar Westerbork vertrekken’.

Briefkaart van Joodse dwangarbeiders uit het Joodse werkkamp Vledder

Verklaring van Boomstra-Wijk, van der, J.&nbsp; Betreffende afkomst van Joodsche bloede.&nbsp; Plaats: Zuidbroek&nbsp; Datum: 1940-10-18

Verklaring van Boomstra-Wijk, van der, J.&nbsp; Betreffende afkomst van Joodsche bloede.&nbsp; Plaats: Zuidbroek&nbsp; Datum: 1940-10-18

Verklaring van Jansje Boomstra-van der Wijk over haar Joodse afkomst

Aanvraagformulier ten behoeve van een afstammingsonderzoek. Voor het aanvragen van de overlijdensacte. Niet ingevuld

Aanvraagformulier ten behoeve van een afstammingsonderzoek. Voor het aanvragen van de overlijdensacte. Niet ingevuld

Formulier ten behoeve van afstammingsonderzoek

Verklaring van doop Gedoopt in het jaar 1813 Teunis Reinders en in 1816 Anna Harms&nbsp; Afgegeven: 1942-11-13, Dalen

Verklaring van doop Gedoopt in het jaar 1813 Teunis Reinders en in 1816 Anna Harms&nbsp; Afgegeven: 1942-11-13, Dalen

Verklaring van de Ned. Herv. Gemeente betreffende Teunis Reinders en Anna Harms

Foto van Jules Cohen. Hij houdt een bord op, met daarop in krijt geschreven: 2 en P2.

Foto van Jules Cohen. Hij houdt een bord op, met daarop in krijt geschreven: 2 en P2.

van Jules Cohen

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-18 Onderwerp: tewerkstellingen, omstandigheden, werken, informatie over allerlei (water en riool en constructie) putten in het kamp, ontvangen van pakketten

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-18 Onderwerp: tewerkstellingen, omstandigheden, werken, informatie over allerlei (water en riool en constructie) putten in het kamp, ontvangen van pakketten

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Concept van een gedicht ter gelegenheid van de verjaardag van de heer Fransz Herzberg, leider van het naai-atelier woonachtig in barak 37.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-07

Concept van een gedicht ter gelegenheid van de verjaardag van de heer Fransz Herzberg, leider van het naai-atelier woonachtig in barak 37.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-07

voor Fransz Herzberg ter gelegenheid van zijn verjaardag

Foto van Lena Cohen-Nijstad. Zij houdt een bord op waarop met krijt is geschreven: 2a en P6.

Foto van Lena Cohen-Nijstad. Zij houdt een bord op waarop met krijt is geschreven: 2a en P6.

van Lena Cohen-Nijstad

Registratiekaart Westerbork, kamp Geel, model 102.2 1/2M.3.44 Naam: Cohen, Levie

Registratiekaart Westerbork, kamp Geel, model 102.2 1/2M.3.44 Naam: Cohen, Levie

Registratiekaart van Levie Cohen

Verklaring van doop voor de katholieke kerk Van: Vries, de, J.S. &nbsp; Datum: 1942-07-28

Verklaring van doop voor de katholieke kerk Van: Vries, de, J.S. &nbsp; Datum: 1942-07-28

Adelheid GertrudSamson-Rothschild

Adelheid Gertrud
Samson-Rothschild