We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Heymann, Hermann&nbsp; Aan: &nbsp;Heymans, Arthur Datum: 1943-04-13 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: aspecten van het dagelijkse leven in het kamp.

Van: Heymann, Hermann&nbsp; Aan: &nbsp;Heymans, Arthur Datum: 1943-04-13 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: aspecten van het dagelijkse leven in het kamp.

Brief van Hermann Heymann aan Arthur Heymans vanuit kamp Westerbork

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-05-03 Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp Onderwerp: over ziekte, ziekenzorg, omstandigheden en over behoeften (pakketten).&nbsp;

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-05-03 Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp Onderwerp: over ziekte, ziekenzorg, omstandigheden en over behoeften (pakketten).&nbsp;

Brief van de familie Heymann-Heymans aan Arthur Heymans vanuit kamp Westerbork

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans,&nbsp;A.&nbsp; Datum: 1943-05-31 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: ontvangst pakketten, verblijf in barak en eten. Met bijbehorende enveloppe.

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans,&nbsp;A.&nbsp; Datum: 1943-05-31 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: ontvangst pakketten, verblijf in barak en eten. Met bijbehorende enveloppe.

Brief van de familie Heymann-Heymans aan A. Heijmans vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 56

Van: Heymann-Heymans, familie&nbsp; Aan: Heymans, Arthur, Ruth en kinderen Datum: 1943-05-17 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: over familie in het ziekenhuis, over bezoeken, over pakketten en kwakkelende gezondheid van verschillende personen.

Van: Heymann-Heymans, familie&nbsp; Aan: Heymans, Arthur, Ruth en kinderen Datum: 1943-05-17 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: over familie in het ziekenhuis, over bezoeken, over pakketten en kwakkelende gezondheid van verschillende personen.

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-11-12 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verschillende kaarten en pakketten zijn goed aangekomen. Herman is nog ziek.&nbsp;

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-11-12 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verschillende kaarten en pakketten zijn goed aangekomen. Herman is nog ziek.&nbsp;

Brief van de familie Heymann-Heymans aan A. Heymans vanuit kamp Westerbork

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-06-08 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: kaart ontvangen, pakket 18 (met peultjes, wortelen, bloemkool enz.) is niet aangekomen, pakketten kunnen alleen nog via de Joodse Raad worden verstuurd, over personen in het ziekenhuis, over personen in kamp Vught en over de aankomst van weer anderen. Met bijbehorende enveloppe.

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-06-08 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: kaart ontvangen, pakket 18 (met peultjes, wortelen, bloemkool enz.) is niet aangekomen, pakketten kunnen alleen nog via de Joodse Raad worden verstuurd, over personen in het ziekenhuis, over personen in kamp Vught en over de aankomst van weer anderen. Met bijbehorende enveloppe.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: over oudjes (bekenden of familie) in barak 67, de groeten van Stella overgebracht; ook de familie Hes bezocht. Zij bevinden zich ook in barak 67; ook Stella's tante Voogje bezocht, die nog in het ziekenhuis ligt, communicatie alleen via de ramen van de barak; er zijn meerdere barakken ontoegankelijk door quarantaine maatregelen…Werner heeft van Sal, die reeds vertrokken is een machtiging gekregen om zijn pakketjes in ontvangst te nemen.&nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: over oudjes (bekenden of familie) in barak 67, de groeten van Stella overgebracht; ook de familie Hes bezocht. Zij bevinden zich ook in barak 67; ook Stella's tante Voogje bezocht, die nog in het ziekenhuis ligt, communicatie alleen via de ramen van de barak; er zijn meerdere barakken ontoegankelijk door quarantaine maatregelen…Werner heeft van Sal, die reeds vertrokken is een machtiging gekregen om zijn pakketjes in ontvangst te nemen.&nbsp;

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: Magnus-Goldschmidt, F. Aan: Herzberger, M, Dr. Geboren: 1900-09-17 Datum: 1944-03-31 Plaats: Westerbork, kamp, barak 14, B Onderwerp: het is haar eerste brief vanuit het kamp. Ze is blij bij haar gezin te zijn, vooral met Emile. Ze is ziek geweest, waardoor vrienden voor Emile moesten zorgen. Ze heeft nog moeite met het lopen. Ze is ondertussen gewend, vooral nu zij haar bagage heeft. Eerst had ze alleen de sleutels van haar koffers bij zich.

Van: Magnus-Goldschmidt, F. Aan: Herzberger, M, Dr. Geboren: 1900-09-17 Datum: 1944-03-31 Plaats: Westerbork, kamp, barak 14, B Onderwerp: het is haar eerste brief vanuit het kamp. Ze is blij bij haar gezin te zijn, vooral met Emile. Ze is ziek geweest, waardoor vrienden voor Emile moesten zorgen. Ze heeft nog moeite met het lopen. Ze is ondertussen gewend, vooral nu zij haar bagage heeft. Eerst had ze alleen de sleutels van haar koffers bij zich.

Brief van F. Magnus-Goldschmidt aan Dr. M. Herzberger vanuit kamp Westerbork

Van: de kampintendant Aan: het hoofd N.M.A. Hoofdgebouw. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-21 Onderwerp: tekort aan gediplomeerde verpleegkundigen in het ziekenhuis van het vrije kamp (bevrijdde Joodse kampgevangenen). Hoe dit op te vangen. Er zijn er nog maar twee, waarvan 1 ziek. Er is hierdoor geen nachtdienst, aldus Dr. Marcus Nijkerk. Volgens een aantekening heef Dr. Baudoin voor zondagnacht voor een verpleegkundige gezorgd.

Van: de kampintendant Aan: het hoofd N.M.A. Hoofdgebouw. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-21 Onderwerp: tekort aan gediplomeerde verpleegkundigen in het ziekenhuis van het vrije kamp (bevrijdde Joodse kampgevangenen). Hoe dit op te vangen. Er zijn er nog maar twee, waarvan 1 ziek. Er is hierdoor geen nachtdienst, aldus Dr. Marcus Nijkerk. Volgens een aantekening heef Dr. Baudoin voor zondagnacht voor een verpleegkundige gezorgd.

Mededeling van de kampintendant aan J.G Buijvoets over een terkort aan verpleegkundigen

Van: Heymans van Amstel, B (geschreven door zijn vader Herman, arts in het ziekenhuis) Aan: Fam. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: omstandigheden

Van: Heymans van Amstel, B (geschreven door zijn vader Herman, arts in het ziekenhuis) Aan: Fam. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: omstandigheden

Brief van de familie Heijmans van Amstel aan familie de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-14 Onderwerp: omstandigheden, valse hoop

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-14 Onderwerp: omstandigheden, valse hoop

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-07 Onderwerp: Beschrijving hoe de Jong van Lier, die Heymans van Amstel in Westerbork wil bezoeken, vanuit de richting Assen bij het kamp moet komen (met talloze (weg-) aanwijzingen en herkenningspunten vanaf Hooghalen naar het kamp toe)

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-07 Onderwerp: Beschrijving hoe de Jong van Lier, die Heymans van Amstel in Westerbork wil bezoeken, vanuit de richting Assen bij het kamp moet komen (met talloze (weg-) aanwijzingen en herkenningspunten vanaf Hooghalen naar het kamp toe)

Staatsbosbeheerschuur kamp Westerbork

Van: Theo (Heijmans) Aan: de Jong van Lier, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30 Onderwerp: onderwijs, werktijden, nachtdienst

Van: Theo (Heijmans) Aan: de Jong van Lier, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30 Onderwerp: onderwijs, werktijden, nachtdienst

Brief van Theo Heijmans aan de familie de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-04 Onderwerp: werken buiten het kamp, maken van asfaltwegen, watergoten langs de barakken

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-04 Onderwerp: werken buiten het kamp, maken van asfaltwegen, watergoten langs de barakken

Verbouwen gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen exterieur gebouwen kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Van: Heymans van Amstel, H. en Ernst Bob Aan: H.W.F. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-07 Onderwerp: afzender ligt in het ziekenhuis, zelfde stapelbed als Kurt Gerron, pakketten, zenden van levensmiddelen.

Van: Heymans van Amstel, H. en Ernst Bob Aan: H.W.F. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-07 Onderwerp: afzender ligt in het ziekenhuis, zelfde stapelbed als Kurt Gerron, pakketten, zenden van levensmiddelen.

Brief van de familie Heijmans van Amstel aan de familie de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. (brief is geschreven door zijn broer Theo en zijn vader Herman) Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: pakketten, gelukwensen voor de kerstdagen en nieuwjaar

Van: Heymans van Amstel, E.B. (brief is geschreven door zijn broer Theo en zijn vader Herman) Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: pakketten, gelukwensen voor de kerstdagen en nieuwjaar

Brief van familie Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Foto tijdens het huwelijk van Raphael Acohen De fotograaf rechts is de jongste broer van Raphael, Alfred Herman.

Foto tijdens het huwelijk van Raphael Acohen De fotograaf rechts is de jongste broer van Raphael, Alfred Herman.

Foto gemaakt tijdens het huwelijk van Raphael (Ru) Acohen

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-06 Onderwerp: weersomstandigheden, zandstormen, werken, bouwmaterialen, allerlei soorten cement wordt gebruikt om gaten en kieren te dichten; stemmingen

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-06 Onderwerp: weersomstandigheden, zandstormen, werken, bouwmaterialen, allerlei soorten cement wordt gebruikt om gaten en kieren te dichten; stemmingen

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-19&nbsp; Onderwerp: schrijfdag, ziekten, pakketten, zandstormen (hoopjes zand op de vensterbanken), (zelf) onderwijs.&nbsp;

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-19&nbsp; Onderwerp: schrijfdag, ziekten, pakketten, zandstormen (hoopjes zand op de vensterbanken), (zelf) onderwijs.&nbsp;

Joodse werkkampen

Dag en nacht-Joodse werkkampen

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-17 Onderwerp: geen bezoekersvergunning; er zal over veertien dagen een nieuwe commandant komen, misschien een betere kans om verlof te krijgen voor het trouwen; Etty Hillesum is nog niet terug. Zij is ziek; Werner is op bezoek geweest bij Bets Bino in het ziekenhuis. Zij is herstellende van een operatie aan de maag en ze heeft van alles verteld. Ze had van haar zus nog geen reactie gekregen (Heertje-Bino); over gesprek met Werner zijn baas over een vrijstelling voor Stella; over kampgenoten en hun gezinnen; nog enkele weken wachten mogelijk kunnen ze in Amsterdam trouwen.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-17 Onderwerp: geen bezoekersvergunning; er zal over veertien dagen een nieuwe commandant komen, misschien een betere kans om verlof te krijgen voor het trouwen; Etty Hillesum is nog niet terug. Zij is ziek; Werner is op bezoek geweest bij Bets Bino in het ziekenhuis. Zij is herstellende van een operatie aan de maag en ze heeft van alles verteld. Ze had van haar zus nog geen reactie gekregen (Heertje-Bino); over gesprek met Werner zijn baas over een vrijstelling voor Stella; over kampgenoten en hun gezinnen; nog enkele weken wachten mogelijk kunnen ze in Amsterdam trouwen.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-16 Onderwerp: stappen naar een huwelijk, ondertrouw zal worden afgekondigd; over huwelijksdatum en verhuizing naar Westerbork; over een bezoek van Stella op korte termijn; toekomst onderwijs voor Joodse kinderen (houdbaarheid van Stella's baan); over de voorbereidingen van Stella haar ouders; moeder Engelse van geboorte, opgeven, eventueel bij aankomst in kamp Westerbork.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-16 Onderwerp: stappen naar een huwelijk, ondertrouw zal worden afgekondigd; over huwelijksdatum en verhuizing naar Westerbork; over een bezoek van Stella op korte termijn; toekomst onderwijs voor Joodse kinderen (houdbaarheid van Stella's baan); over de voorbereidingen van Stella haar ouders; moeder Engelse van geboorte, opgeven, eventueel bij aankomst in kamp Westerbork.

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in Groningen Datum: 1942-10-24 (zaterdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64&nbsp; Onderwerp: laatste dagen geen transporten binnengekomen. De vrees bestaat bij de schrijver dat zijn lot is bezegeld. Hij schrijft dan ook: ‘Mogelijk laatste brief van hier’. Over zijn lot over de grens bestaat geen zekerheid. Hij hoopt in gezinsverband te worden doorgestuurd. Iedereen is kalm en wacht op het moment van vertrek. De schrijver stond donderdag (22-10) met zijn zonen bepakt en gezakt klaar voor vertrek. Zoesman legde de situatie (ziekte van zijn vrouw?) aan een marechaussee uit. Ze mochten terug gaan en de volgende morgen tot het laatste moment in de barak blijven, om vervolgens te horen dat ze tot maandag (26-10) uitstel van transport hadden. Martha is nog steeds ziek. Zoon Ben zit nog steeds in de problemen vanwege een overtreding van de avondklok…

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in Groningen Datum: 1942-10-24 (zaterdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64&nbsp; Onderwerp: laatste dagen geen transporten binnengekomen. De vrees bestaat bij de schrijver dat zijn lot is bezegeld. Hij schrijft dan ook: ‘Mogelijk laatste brief van hier’. Over zijn lot over de grens bestaat geen zekerheid. Hij hoopt in gezinsverband te worden doorgestuurd. Iedereen is kalm en wacht op het moment van vertrek. De schrijver stond donderdag (22-10) met zijn zonen bepakt en gezakt klaar voor vertrek. Zoesman legde de situatie (ziekte van zijn vrouw?) aan een marechaussee uit. Ze mochten terug gaan en de volgende morgen tot het laatste moment in de barak blijven, om vervolgens te horen dat ze tot maandag (26-10) uitstel van transport hadden. Martha is nog steeds ziek. Zoon Ben zit nog steeds in de problemen vanwege een overtreding van de avondklok…

Brief van Zoesman Simmeren aan familieleden vanuit kamp Westerbork

Transportbarakken kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 23 oktober 1942 - Auschwitz

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in &nbsp;de stad Groningen Datum: 1942-10 (woensdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Onderwerp: Zijn vrouw Sara ligt in de ziekenbarak. Zijn dochter Martha ligt met koorts op bed. Ook zijn zoons Willem en Hartog liggen ziek op bed. Alleen zijn zoon Herman en de schrijver zelf zijn nog op de been. Een nieuw kampbevel geeft aan dat als iemand ziek is, de kinderen boven de 16 jaar gewoon op transport gaan. Ook als aangevraagd is in gezinsverband te vertrekken. Zijn zoon Ben, die nog niet in Westerbork is, heeft kennelijk de avondklok genegeerd (te laat in een winkel aangetroffen?) Graag nog wat dingen opsturen. In het geval de schrijver vrijdag moet vertrekken, komt het nog op tijd….

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in &nbsp;de stad Groningen Datum: 1942-10 (woensdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Onderwerp: Zijn vrouw Sara ligt in de ziekenbarak. Zijn dochter Martha ligt met koorts op bed. Ook zijn zoons Willem en Hartog liggen ziek op bed. Alleen zijn zoon Herman en de schrijver zelf zijn nog op de been. Een nieuw kampbevel geeft aan dat als iemand ziek is, de kinderen boven de 16 jaar gewoon op transport gaan. Ook als aangevraagd is in gezinsverband te vertrekken. Zijn zoon Ben, die nog niet in Westerbork is, heeft kennelijk de avondklok genegeerd (te laat in een winkel aangetroffen?) Graag nog wat dingen opsturen. In het geval de schrijver vrijdag moet vertrekken, komt het nog op tijd….

Kampregelementen kamp Westerbork

Kampbevelen kamp Westerbork

Lagerbefehlen

Van: Simmeren (S) Zoesman en Simmeren, Hartog Aan: familieleden Datum: 1942-10 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verblijf in het kamp; bezoek van beide schoondochters ontvangen bij de wacht; Moeder (Saartje) en dochter Martha zijn ook in het kamp, maar verblijven in een andere barak; onzekerheid over het verblijf; ontvangen van brieven; veel familieleden en bekenden zijn vertrokken: ‘het is verschrikkelijk zo’n toneel'. Alles 's avonds in het pikdonker inpakken, dan met alle rommel bij zich in de open lucht….hoop erin houden. Hoelang kan het nog duren? Zoon Hartog is nog lang niet van plan weg te gaan. Het is hier veel te mooi en goed. Echt waar hoor'. Hij is bij de tandarts geweest (plomberen). Behoefte aan batterijen of iets anders om licht te kunnen maken (kaarsen).

Van: Simmeren (S) Zoesman en Simmeren, Hartog Aan: familieleden Datum: 1942-10 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verblijf in het kamp; bezoek van beide schoondochters ontvangen bij de wacht; Moeder (Saartje) en dochter Martha zijn ook in het kamp, maar verblijven in een andere barak; onzekerheid over het verblijf; ontvangen van brieven; veel familieleden en bekenden zijn vertrokken: ‘het is verschrikkelijk zo’n toneel'. Alles 's avonds in het pikdonker inpakken, dan met alle rommel bij zich in de open lucht….hoop erin houden. Hoelang kan het nog duren? Zoon Hartog is nog lang niet van plan weg te gaan. Het is hier veel te mooi en goed. Echt waar hoor'. Hij is bij de tandarts geweest (plomberen). Behoefte aan batterijen of iets anders om licht te kunnen maken (kaarsen).

Brief van Zoesman en Hartog Simmeren aan familieleden vanuit kamp Westerbork

Van: Simmeren, (S) Zoesman, Simmeren, Hartog Aan: familie Datum: 1942-10-19 (maandagmorgen) Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: de pannenkoeken waren fijn. De schrijver zal een portie brengen naar zijn vrouw en dochter Martha. Gisteren mocht hij niet in de barak van zijn vrouw komen. De barak was afgezet door de marechaussee. Het ging om transportbarakken, die daags ervoren niet bezocht mochten worden. De week ervoren was ook zo'n situatie. Dank voor de scheerkwast. De meeste Groningers zijn al vertrokken. Van zijn directe familie is iedereen er nog. Maar voor hoe lang nog? Bij de schrijver ligt iemand die met een niet-Joodse is getrouwd, 53 jaar oud met kinderen en per ongeluk via een Joods werkkamp doorgestuurd. Hij is al 20 dagen in kamp Westerbork. Hij heeft nog geen vrijstelling gekregen. Volgens de berichten hoeft de schrijver niet op transport zolang zijn vrouw nog ziek is….

Van: Simmeren, (S) Zoesman, Simmeren, Hartog Aan: familie Datum: 1942-10-19 (maandagmorgen) Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: de pannenkoeken waren fijn. De schrijver zal een portie brengen naar zijn vrouw en dochter Martha. Gisteren mocht hij niet in de barak van zijn vrouw komen. De barak was afgezet door de marechaussee. Het ging om transportbarakken, die daags ervoren niet bezocht mochten worden. De week ervoren was ook zo'n situatie. Dank voor de scheerkwast. De meeste Groningers zijn al vertrokken. Van zijn directe familie is iedereen er nog. Maar voor hoe lang nog? Bij de schrijver ligt iemand die met een niet-Joodse is getrouwd, 53 jaar oud met kinderen en per ongeluk via een Joods werkkamp doorgestuurd. Hij is al 20 dagen in kamp Westerbork. Hij heeft nog geen vrijstelling gekregen. Volgens de berichten hoeft de schrijver niet op transport zolang zijn vrouw nog ziek is….

Transport 19 oktober 1942 - Auschwitz

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in Groningen Datum: 1942-10 (vrijdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Onderwerp: er is weer een transport vertrokken. De schrijver is voorlopig vrijgesteld, maar vraagt zich af voor hoelang. De transportnacht is een droevig schouwspel in het donker. Zoesman vraagt om spullen uit zijn oude huis. Zij kleren kunnen door andere familieleden gebruikt worden. Zijn zoon Hartog probeert via de Joodse Raad in het kamp dit te regelen. Midden in de nacht werden de mannen gewekt. Ze moesten met bagage en al naar barak 64 B. Er waren andere barakken die werden leeggehaald. De bewoners ervan moesten de hele nacht buiten wachten op een nieuwe slaapplek…De schrijver heeft weinig eetlust. Zijn vrouw Saartje eet helemaal niet. Al gaat het naar omstandigheden goed met haar… &nbsp;

Van: Simmeren, Zoesman Aan: familie in Groningen Datum: 1942-10 (vrijdag) Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Onderwerp: er is weer een transport vertrokken. De schrijver is voorlopig vrijgesteld, maar vraagt zich af voor hoelang. De transportnacht is een droevig schouwspel in het donker. Zoesman vraagt om spullen uit zijn oude huis. Zij kleren kunnen door andere familieleden gebruikt worden. Zijn zoon Hartog probeert via de Joodse Raad in het kamp dit te regelen. Midden in de nacht werden de mannen gewekt. Ze moesten met bagage en al naar barak 64 B. Er waren andere barakken die werden leeggehaald. De bewoners ervan moesten de hele nacht buiten wachten op een nieuwe slaapplek…De schrijver heeft weinig eetlust. Zijn vrouw Saartje eet helemaal niet. Al gaat het naar omstandigheden goed met haar… &nbsp;

Etty Hillesum is geboren op 15 januari 1914 in Middelburg. Etty is in 1924 naar Deventer verhuisd, samen met haar ouders en broers. De vader van Etty was daar tot 1940 rector aan het Stedelijk Gymnasium. Na haar eindexamen ging Etty in 1932 Rechten en later Russisch studeren in Amsterdam. Tijdens de oorlog, tussen maart 1941 en oktober 1942 houdt zij een dagboek bij, waarin zij haar persoonlijke ontwikkeling beschrijft.

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Repatriëring Molukkers

Aankomst Molukse militairen in Nederland

Transport 5 april 1944 - Theresienstadt

Van: Notaris- en advocatenkantoor Aan: Teixeira de Mattos, A. Plaats: Rotterdam Datum: 1966-12-02 Onderwerp: rekening voor het laten passeren van een beëdigde verklaring in het Duits en bijkomende kosten.

Van: Notaris- en advocatenkantoor Aan: Teixeira de Mattos, A. Plaats: Rotterdam Datum: 1966-12-02 Onderwerp: rekening voor het laten passeren van een beëdigde verklaring in het Duits en bijkomende kosten.

Rekening voor het laten passeren van een beëdigde verklaring in het Duits en bijkomende kosten